Torasik outlet; göğüsün üst kısmında yer alan köprücük kemiği ile birinci kaburga arasındaki damar ve sinirlerin sıkışmasıdır. Sıkışma nedeniyle kolun güçsüzleşmesi, diğerine göre daha soğuk kalması, duruş bozuklukları ve benzeri sorunlar ortaya çıkar.
Birinci kaburga ile köprücük kemiği arasındaki alan torasik outlet olarak isimlendirilir. Buradaki sinir ve damarların sıkışması nedeniyle oluşan rahatsızlığa ise torasik outlet sendromu (TOS) veya çıkış sendromu denir. Yazının devamında, TOS ile ilgili merak edilen tüm detayları bulabilirsiniz.
Torasik Outlet Nedir?
Torasik outlet sendromu; birinci kaburga ile köprücük kemiği arasında bulunan ve torasik çıkış adı verilen alandan geçen damar ve sinirlerin baskı altında kalması sonucunda oluşan durumdur. Bu durum, kol ve omuz bölgesinde ağrı, güçsüzlük ve uyuşma gibi semptomlara yol açar.
Bu bölgede yer alan anormal kaburgalar, doğumsal bant şeklindeki sert yapılar ve travma hastalığın temel nedenidir. Buna karşın tanılaması zor bir rahatsızlıktır. Tanı için hasta şikayetleri ile bir takım görüntüleme tekniklerinden yararlanılır.
Her yaştaki bireylerde görülen bu rahatsızlık, sporcularda daha fazla ortaya çıkar. Bu durumun nedeni ise yüzme, tenis ve voleybol gibi spor dallarında omuz ve kolları zorlayan hareketlerin sürekli tekrar edilmesidir. Bunun yanında kadınlarda oluşma olasılığı, erkeklere kıyasla çok daha yüksektir.
Bu rahatsızlığın tanımı, akciğer kanseri nedir sorusunun yanıtı kadar net olmasına karşın gerek tanılama gerekse de belirti noktasında farklı durumlar vardır.
Torasik Outlet Sendromu Türleri
Torasik çıkışta yer alan farklı damar ve sinirler vardır. TOS nedeniyle etkilenen damar ve sinirlere göre bu sendrom kendi içerisinde farklı tiplere ayrılmıştır. TOS tipleri ve bunlara dair detaylar, aşağıdaki tabloda yer almaktadır:
| TOS Tipleri | Açıklama |
| Nörojenik TOS | Nörolojik TOS olarak da bilinir. Vakaların yaklaşık olarak %95’lik kısmını oluşturur. Omurilikten gelerek kol ve ellere giden sinir ağının sıkışması durumudur. Diğer tiplerden ayırt edici yanı; başparmağın etli bölümünde zayıflamadır. Bu durum, Gilliatt Summer Eli olarak isimlendirilir. |
| Artiyel TOS | Nadiren görülen torasik outlet sendromu tipidir. Köprücük kemiğinin hemen altından geçen atardamarların sıkışması ve buna bağlı olarak şişmesi nedeniyle oluşur. Anevrizma olarak isimlendirilen bu durum, kol ve ellerde renk değişikliğine, uyuşmaya ve iğneleme hissine yol açar. |
| Venöz TOS | Torasik çıkışta bulunan bir veya daha fazla damarın sıkışmasına bağlı olarak pıhtılaşma oluşma durumudur. Kol ve ellerde solgunluk, karıncalanma ve zayıf nabız en önemli belirtileridir. |
Buradaki tipler tek tek oluşabileceği gibi bir vakada birden fazlası da görülebilir. Ayrıca non spesifik TOS, yani semptomların belirgin bir nedeni olmadan da bu sendrom ortaya çıkabilir. Akciğer kanseri tedavi yöntemleri gibi tip ve şiddetine göre farklı tedaviler uygulanır.
Torasik Outlet Sendromu Belirtileri
Torasik outlet sendromu, kişilerde farklı belirtilere neden olur. Hastalığın tipi ve etkisine bağlı olarak ortaya çıkan belirtiler şunlardır:
- Omuz, kol, el ve parmaklarda uyuşukluk
- Kol ağrısı
- Kolda şişlik
- Boyun ağrısı
- Elde kavrama güçsüzlüğü
- Duyu kaybı
- Hareket kısıtlılığı
- Cildin renginin mavimsi bir tona dönmeye başlaması
- Kol ve elde zayıf nabız
- Kolda yorgunluk
- Köprücük kemiği yakınında zonklayan bir yumru
Hastanın durumu, TOS tipi ve diğer etkenlere bağlı olarak görülecek belirtiler ve bunların şiddeti farklılık gösterir. Akciğer kanseri belirtileri gibi hastalara göre değişen bir durum vardır.
Belirtiler, hastalığın teşhisi açısından büyük bir öneme sahiptir. Bahsedilen semptomlar ortaya çıktığında hastaların uzman bir hekime giderek gerekli tetkikleri yaptırması son derece önemlidir.
Torasik Outlet Sendromu Nedenleri
Torasik outlet sendromu, bu bölgeden geçen damar ve sinirlerin sıkışmasına bağlı olarak ortaya çıkar. Sinir ve damarların sıkışmasına yol açan nedenler ise şunlardır:
- Boyun, kaburga ve köprücük kemiği travmaları
- Duruş bozuklukları
- Uzun süre yazı yazma ve bilgisayar kullanma gibi tekrarlayan hareketler
- Golf, yüzme ve voleybol gibi omuz ve kolları sürekli zorlayan hareketlerin yapıldığı sporlar
- Uyku bozuklukları
- Sırt travmaları
- Anatomik sorunlar
- Tümörler
- Obezite
Buradaki nedenlere bağlı olarak farklı TOS tipleri oluşur. Ancak akciğer kanseri türleri gibi buradaki nedenlerin kesin olarak çıkış sendromuna neden olacağını ifade etmek doğru değildir.
Torasik Outlet Nasıl Teşhis Edilir?
Torasik outlet sendromu, tanısı zor olan bir rahatsızlıktır. Bu durumun temel nedeni ise rahatsızlık nedeniyle oluşan belirtilerin farklı hastalıklara bağlı olarak da ortaya çıkma olasılığıdır. Fibromiyalji, servikal disk bozuklukları, omurilik tümörleri, MS ve rotator manşet yaralanmaları bu noktada TOS ile karıştırılan hastalıklardır.
TOS teşhisinde fizik muayene son derece önemlidir. Burada ellerin kaldırılması ile karıncalanma hissi oluşması ve küçük parmaktaki zayıflık gibi spesifik bulgulara bakılır. Fizik tedavi sonrasında ise bilgisayarlı tomografi ve MR ile ilgili bölgedeki yapıların görüntüleri incelenir. Ayrıca EMG ile sinir iletim hızlarına bakılır. Tüm bunlar birlikte değerlendirilerek tanı konur.
Her ne kadar tanısı zor olsa da akciğer kanseri teşhisi gibi BT ile alınan görüntüler bu süreci kolaylaştırır. Ayrıca hekim deneyimi de bu noktada çok önemlidir. Prof. Dr. Semih Halezeroğlu, torasik outlet sendromu konusundaki deneyimi sayesinde hastaların bu süreci rahat atlatmasını sağlar. TOS ile ilgili detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Torasik Outlet Sendromu Tedavisi
Torasik outlet sendromu tedavisinde ilk olarak yaşam tarzı değişikliklerine odaklanılır. Fazla kiloların verilmesi, spor alışkanlıklarının kazanılması, sağlıklı beslenme, omuz ve kolları zorlayan hareketlerden kaçınma ve sigarayı bırakma gibi değişiklikler bu noktada önemlidir.
TOS nedeniyle damar sıkışmış ve pıhtılaşma riski varsa pıhtılaşmayı engelleyen ilaçlar reçete edilir. Ayrıca ağrısı olan hastalar için yaşam kalitesinin artırılması için ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlar verilir.
Fizik tedavi, yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaç tedavisine rağmen iyileşmeyen hastalar için cerrahi yöntem gündeme gelir. Cerrahi yöntem gündeme gelir. Akciğer kanseri tedavisi kapsamında yapılan ameliyatlarda olduğu gibi buradaki cerrahi işlem de oldukça etkili sonuç verir.
Torasik Outlet Sendromu Ameliyatı
Torasik outlet sendromu için ameliyat etkili bir çözüm olsa da her zaman uygun değildir. Çoğunlukla birinci kaburgadan kaynaklı problemler için cerrahi işlem tercih edilir. Sinir ve damara yapılan baskının tamamen ortadan kaldırılması için birinci kaburga kemiği ile servikal kaburga çıkarılır. Böylece torasik outlet bölgesindeki bantlar gevşetilir ve sinirler rahatlar.
Ameliyat için koltuk altından ya da köprücük kemiğinin hemen üzerinden bir kesi açılır. Servikal kaburganın olmadığı durumlarda birinci kaburga çıkarılır. Sinir ve damarların rahat etmesi sağlanır ve baskıya neden olan farklı unsurların bulunması durumunda bunlar temizlenir.
Prosedür sonrasında hastalar ortalama 3 gün hastanede kalır ve daha sonra taburcu olurlar. Akciğer kanseri ameliyatı veya farklı bir ameliyatta olduğu gibi burada da bazı riskler vardır. Torasik outlet sendromu ameliyatı riskleri şunlardır:
- Damar hasarı
- Sinir hasarı kaynaklı hareket ve his kaybı
- Diyaframda yükselme
- Kanama
- Enfeksiyon
- Diyaframda yükselme
- Hastalığın tekrar etmesi
Buradaki riskler, deneyimli cerrah ve tıbbi açıdan yeterli bir klinik ile minimize edilir. Prof. Dr. Semih Halezeroğlu, sahip olduğu deneyim ile hastaların bu risklere maruz kalmaması için gereken özeni gösterir. TOS ile ilgili detaylı bilgi almak için dilediğiniz zaman bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
TOS (çıkış sendromu) ile ilgili sık sorulan sorular ve bunların yanıtları aşağıda yer almaktadır.
1 – Torasik Outlet Sendromu Hangi Doktor Bakar?
Çıkış sendromu için göğüs cerrahlarına gidilir. Gerekli fizik muayene ve görüntüleme tetkikleri sonucunda teşhis konulur. Teşhis sonrasında ise hastaya uygun tedaviler uygulanır. Fizik tedavi, ilaç ve yaşam tarzı değişiklikleri işe yaramaz ise cerrahi müdahale uygulanır.
2 – Torasik Outlet Sendromu Tehlikeli mi?
Sinir ve damarların sürekli baskıya maruz kalması, kişi sağlığı açısından tehlikelidir. Buradaki baskı miktarı, her hastada aynı değildir. Vakaların önemli kısmı, tedavi ile bu rahatsızlıktan tamamen kurtulmaktadır.
3 – Torasik Outlet Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Ameliyat için koltuk altından veya köprücük kemiği üzerinden kesi açılır. Soruna neden olan kemik (birinci kaburga ve servikal kaburga) çıkarılarak işlem tamamlanır.
4 – TOS Tedavi Edilmezse Ne Olur?
TOS tedavi edilmediğinde sinir ve damarlara uygulanan baskı zaman içerisinde artar. Damarda pıhtılaşma, el ve kolda güçsüzleşme, hareket kısıtlılığı, uyuşma, renk değişimi gibi belirtiler görülür. Tedavi geciktirildiğinde söz konusu belirtiler daha da şiddetlenerek kola ve elin kullanılmasını engelleyebilir.
5 – TOS Tanısı Nasıl Konur?
TOS teşhisi için hasta şikayetlerine göre fizik muayene yapılır. Sonrasında bilgisayarlı tomografi ve EMG gibi sistemlerden yararlanılarak ilgili bölgedeki yapı ve sinirlerin durumuna bakılır. Bütün bunlar birlikte değerlendirilir ve torasik outlet sendromu tanısı konur.