Hidatik kist tedavisi; kistin yerleşim yeri, büyüklüğü, evresi, hastanın genel durumu ve ortaya çıkan belirtilere bağlı olarak farklılık gösterir. Kesin ve kalıcı tedavi için öncelikli tercih cerrahi yöntemlerdir. Ancak hidatik kist tedavisi için uygulanan cerrahi yöntemler her hasta için uygun olmayabilir. Söz konusu türden hastalara ilaç tedavisi uygulanır.
Hİdatik Kist Nedir?
Hidatik kist, Echinococcus granulosus isimli parazitin neden olduğu bir tür enfeksiyon olup, bu enfeksiyon, karaciğer ve akciğer başta olmak üzere farklı organlarda kist oluşumuna yol açar. Akciğerde görüldüğünde çoğunlukla alt lobda lokalizedir ve büyümesine bağlı olarak çevre organları etkiler. Ayrıca patlaması durumunda içerisindeki sıvı göğüs boşluğuna yayılır ve alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Bahsedilen durumun yaşanmaması için zaman kaybedilmeden hidatik kist tedavisi uygulanmalıdır.
Hastalığın temelinde yer alan bakteri, büyük oranda köpek gibi evcil hayvanların dışkıları yolu ile yayılır. Ayrıca enfekte olan hayvanların etlerinin yeteri kadar iyi pişirilmemesi durumunda da hastalık ortaya çıkar. Kaynağı nedeniyle hayvancılıkla uğraşanlarda daha sık görülen bir rahatsızlıktır.
Kist Hidatik Belirtileri Nelerdir?
Hidatik kist tedavisi için öncelikle hastalığın teşhis edilmesi gerekir ki, bu noktada belirtiler devreye girer. Hidatik kist belirtileri şu şekildedir:
- Göğüs ağrısı
- Nefes darlığı
- Kronik öksürük
- Kanlı balgam (nadiren görülür)
Bunlara ek olarak parazitin farklı organlara sıçraması durumunda daha farklı belirtiler de ortaya çıkabilir. Safra yollarında tıkanma, beyinde baskı, karın ağrısı, karaciğer fonksiyon testlerinin yükselmesi bunlardan bazılarıdır. Belirtiler, kistin konumuna ve büyüklüğüne bağlı olarak farklılık gösterebilir.
Kist Hidatik Nasıl Bulaşır?
Parazit, hayvan dışkısından meyve ve sebzelere de geçer. Parazitin olduğu iyi pişirilmemiş meyve, sebze ve et gibi yiyecekler aracılığı insanlara bulaşır. Sindirim sistemine ulaşan parazit, dolaşım sistemine girer. Buradan ise akciğer ve karaciğer gibi organlara geçerek yerleşir.
Hayvan dışkısında parazitin kendisi bulunabileceği gibi yumurtaları da bulunabilir. İyi yıkanmamış sebze ve meyveler ile iyi pişirilmemiş enfekte olmuş hayvan etleri temel bulaşma yollarıdır. Buna karşın hastalığın insandan insana bulaşması gibi bir durum söz konusu değildir.
Kist Hidatik Evreleri
Hidatik kist evreleri, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından belirlenen sınıflandırmaya göre yapılır. Söz konusu sınıflama ise kistin yapısı, içeriği ve gelişim süreçlerine göre değerlendirilmesiyle gerçekleştirilir. Hidatik kist tedavisi için de son derece önemli olan evrelerle ilgili detaylar, aşağıda yer alan tabloda gösterilmiştir:
| Evreler | Açıklama |
| Evre CE1 | Kistin içinin tamamen sıvıyla dolu olduğu ve aktif halde bulunduğu dönemdir. Kist duvarı belirgindir. İlk evrede parazitlerin halen canlı olma olasılığı vardır. |
| Evre CE2 | Kistin kendi içerisinde küçük kistik yapılar gözlenir ve ilgili durumun nedeni olarak parazitin aktifliği ve çoğaldığı gösterilir. |
| Evre CE3 | Kistin aktivitesinde düşüşün başladığı süreçtir. |
| Evre CE4 | Heterojen bir yapıdadır ve parazit aktivitesi yoktur. Kistin yapısı bozulmaya başladığı gibi içerisindeki sıvıda da katılaşma belirtileri vardır. |
| Evre CE5 | Kistin tamamen kireçlendiği, kalsifiye olduğu ve aktivitesini kaybettiği dönemdir. |
Evreler, hidatik kist tedavisi yaklaşımlarını direkt olarak etkiler. Hastalığın evresine göre uygun yaklaşımların benimsenmesi söz konusudur.
Kist Hidatik Tanısı Nasıl Konulur?
Tanı için görüntüleme yöntemlerinden yararlanılır. Bilgisayarlı tomografi (BT) ve ultrason ile tanı rahat şekilde konulur. Görüntüleme yöntemlerinin haricinde farklı kan testlerinden de teşhis için yararlanılır. Serolojik testler ile parazite özgü antikorların tespiti gerçekleştirilir. ELISA ve indirekt hemaglütinasyon testleri bunlardan bazılarıdır.
Hidatik Kist Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hidatik kist tedavisi için iki farklı yaklaşım vardır. Bunların ilki, cerrahi yöntemdir. Cerrahi yöntemle kistin tamamen çıkarılması temel yaklaşımdır. İkincisi ise ilaç tedavisi (albendazol) olup, cerrahi yöntemlerin uygulanamadığı hastalarda kullanılır. Uzun vadeli bir seçenektir ve kendi içerisinde enfeksiyon gibi riskleri vardır.
İlaç tedavisi sonucunda kist tamamen yok olmaz veya içindeki sıvı gittikten sonra bir boşluk oluşur. Oluşan boşluk ise ciddi bir enfeksiyon kaynağı haline gelir. Bahsedilen riskler nedeniyle öncelik cerrahi yöntemdedir. İlaç tedavisi ameliyatın mümkün olmadığı hastalarda veya hastalığın nüksetmemesi için ameliyatın ardından uygulanabilir.
Hidatik Kist Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Öncelikli hidatik kist tedavisi olan ameliyat, iki farklı yöntemle yapılır. Bunlar; açık ve kapalı ameliyat yöntemleridir. Hastanın durumu ve kistin büyüklüğüne bağlı olarak ilgili yöntemlerden uygun olan tercih edilir. Ancak hastaların durumunda engel bir husus olmadığı müddetçe kapalı yöntemle hidatik kistin çıkarılmasına öncelik verilir.
Hidatik kist tedavisi için yapılan ameliyatta beşinci ve altıncı kaburgaların arasından bir kesi açılır ve buradan göğüs boşluğuna girilir. Daha sonra kist ve akciğer dokusuna zarar verilmemesine dikkat edilerek kist çıkarılır. Kistin patlama olasılığı nedeniyle kapalı yöntemde yerinden alınan kist önce özel bir cerrahi torbaya yerleştirilir. Daha sonra vücut dışına çıkarılır. Böylece kistin çıkarılırken patlaması halinde göğüs boşluğuna bu sıvıların yayılması engellenir.
Kistin çıkarılmasının ardından açık bronş ağızları özenli şekilde kapatılır. Ayrıca kistin çıkması nedeniyle oluşan boşluk da enfeksiyona yol açmaması için dikilir. Hidatik kist tedavisi süreçlerinde söz konusu detaylar son derece önemlidir.
Tedavinin başarılı olmasında doktor deneyimi de kritik öneme sahiptir. Prof. Dr. Semih Halezeroğlu, köpek kisti olarak da bilinen bu rahatsızlığa dair önemli deneyime sahiptir. Hastalığın nedenleri, ilerlemesi ve hidatik kist tedavisi hakkında detaylı bilgi almak için dilediğiniz zaman profesörle iletişime geçebilirsiniz.
Hidatik Kist Ameliyatı Riskleri
Hidatik kist tedavisi kapsamında uygulanan ameliyatın farklı riskleri vardır. Bu risklerden öne çıkanlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Akciğerlerde sıvı kaçağı oluşması
- Enfeksiyon
- Kanama
- Uzun süre kalan drene bağlı komplikasyonlar
- Kistin çıkarılma sırasında patlaması
Deneyimli doktor tercihi ile ilgili riskler minimize edilebilir.
Hidatik Kist Tedavisi ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Hidatik kist tedavisi hakkında sıkça sorulan sorular ve bunların yanıtları aşağıda yer almaktadır.
1 – Hidatik Kist Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hidatik kist tedavisi için öncelik cerrahi yöntemlerdedir. Cerrahi yöntemlerle kist patlatılmadan çıkarılır, oluşan bronş ağızları ve boşluklar kapatılır. Ameliyatın mümkün olmadığı hastalarda ilaç tedavisi tercih edilir.
2 – Hidatik Kist Tedavisi Kesin Sonuç Verir Mi?
Cerrahi yöntemin tercih edildiği hidatik kist tedavisi, deneyimli doktorlar sayesinde kesin sonuç verir. Ancak her hastanın durumunun farklı olduğu ve kendi içerisinde değerlendirilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
3 – Tip 3 Kist Hidatik Tedavisi Nasıl Yapılır?
Öncelik cerrahi tedavi ile kistin tamamen çıkarılması hedeflenir. Cerrahi tedavinin mümkün olmadığı vakalarda ilaç tedavisi ve peruktan tedavi gibi yöntemler değerlendirilir.
4 – Kist Hidatik Kediden Bulaşır Mı?
Kist hidatik, evcil hayvanlardan bulaşabilen bir parazittir. Kediler de bu parazitin taşıyıcısı olabilir.
5 – Kist Hidatik Hasta Yorumları Nasıl?
Söz konusu rahatsızlığı geçiren hastaların tedavi ve iyileşme süreçlerine ilişkin değerlendirmelerde, cerrahi yöntemin ne kadar etkili olduğu ifade edilir. Ancak aynı yorumlarda, sürecin her hasta için farklılık gösterdiği görülür.