Akciğer nodülleri, çapı 4 cm’den küçük ve yuvarlak yapılı lezyonlardır. Bu lezyonlar, enfeksiyon kaynaklı kalıntı, iyi veya kötü huylu tümör olarak ortaya çıkabilir. Kanser hastalarında, farklı yerdeki bir tümörün metastaz yapması nedeniyle oluşabilir.
Akciğer nodülü, sigara içen ve belli bir yaşı geçen kişilerin önemli bölümünde görülür. Verilere göre 55 yaş üstü sigara içen kişilerin %30’unda akciğer nodülleri görülmektedir. Ancak bu kişilerin sadece %1,5’ine kanser teşhisi yapılmaktadır.
Akciğer Nodülleri Nedir?
Akciğer nodülleri; akciğer dokusunda yer alan, yuvarlak ve oval şekillere sahip olan, çapı 4 cm’den küçük lezyonlardır. Bu lezyonlar, kötü huylu (malign) veya iyi huylu (benign) olabilir. Yapılan tetkikler sonrasında nodüllerin büyük oranda iyi huylu çıktığı bilinmektedir.
Akciğer nodülleri, kendi içerisinde farklı türlere ayrılır. Bunlara dair detaylar, aşağıda yer alan tabloda gösterilmiştir:
| Tür | Açıklama |
| Solid | Tek tip yapıya sahiptir ve sınırları çoğunlukla düzgündür. Çevrelerindeki akciğer dokularından farklı bir yoğunluğa sahiptir. |
| Subsolid | Solid ve buzlu cam nodüllerin adeta bir karışımıdır. Yoğun ve yoğun olmayan alanlar birlikte bu nodüllerde yer alır. |
| Buzlu Cam | Ground Glass olarak da bilinen bu yapılar, yarı şeffaftırlar. Görüntüleme sırasında adeta buzlu camdan bakıyor gibi bulanık bir görünüm sunmaktadırlar. |
Bu lezyonların değerlendirilmesi yapılırken sadece bilgisayarlı tomografi görüntüsüne ve diğer tetkiklerine bakılmaz. Bunların yanında hastaya dair hususlar da dikkat alınır. Akciğer nodülleri değerlendirilmesi sırasında dikkate alınan değişkenler şunlardır:
- Hastanın yaşı
- Sigara içme öyküsü olup olmadığı
- Aile üyelerindeki akciğer kanseri öyküsü
- Geçirilen hastalıklar
- Daha önceki akciğer görüntülerinde nodülün varlığı
- PET-BT sonuçları
- Biyopsi sonuçları
Buradaki değerlendirme sonunda ilgili nodül; tamamen iyi huylu, kanser olasılığı düşük ve kanser olasılığı yüksek olarak sınıflandırılır. Tedavi süreci, bu sınıflandırmaya göre planlanır. Tamamen iyi huylu akciğer nodülleri için tedaviye ihtiyaç duyulmaz. İyi huylu lezyonlarla akciğer kanseri nedir sorusunun yanıtı tamamen farklıdır.
1 – İyi Huylu Akciğer Nodülü
Biyopsi yapılmadan bir lezyonun tamamen iyi huylu olduğunu söylemek mümkün değildir. Buna karşın nodülün bazı özellikleri, iyi huylu olabileceğine işaret eder. Söz konusu özellikler şunlardır:
- Boyutun 4 mm’den küçük olması
- Solid şeklinde görülmesi (buzlu cam değil)
- Daha önceki kontrollerde aynı çapta olması (büyümemesi)
- Akciğer nodülü içerisinde kalsifikasyon (kireçlenme) tespit edilmesi
- Farklı organlarda kanser olmaması
- Ailede akciğer kanseri öyküsü bulunmaması
- Hastanın yaşının 30’dan küçük olması
Bahsedilen özelliklerin olması, lezyonun iyi huylu olduğuna işaret eder. Ancak kesin sonuç biyopsi sonucuna ihtiyaç vardır. Hastanın durumuna göre lezyonun takip edilmesi seçeneği tercih edilebilir. takipte lezyonun büyüyüp büyümediğine bakılır. Büyüme eğiliminde olmayan nodüller için takip devam ettirilir.
Bunlara ek olarak akciğer zarında yer alan lezyonların büyük kısmı iyi huyludur. Bunlar, subplevral nodül olarak isimlendirilir.
2 – Kötü Huylu Akciğer Nodülü
Akciğer nodüllerinde ve hastalarda görülen bazı özellikler ise nodülün kötü huylu olduğuna işaret eder. Bu özellikler aşağıdaki gibidir:
- Sigara kullanımı
- Hasta yaşının 40 ve üzeri olması
- Ailede akciğer kanseri öyküsü
- Daha önce farklı bir kanser türü geçirme
- Akciğer nodülü boyutunun en az 1 cm olması
- Nodülün buzlu cam görüntüsünde olması
- Nodül sınırlarının düzensizliği
- Daha önceki tomografilerde nodülün olmaması
- PET-CT görüntüsünde nodülde aktivite artışı görülmesi
Buradaki işaretler, lezyonun kötü huylu olma olasılığını artırır. Diğer akciğer kanseri belirtileri ile birlikte daha anlamlı bir sonuç verebilir. Ancak kesin tanı için biyopsiye ihtiyaç vardır.
Akciğerde Nodül Neden Olur?
Akciğer kanseri teşhisi açısından önemli işaretler veren nodüllerin oluşmasının arkasında farklı nedenler vardır. Bunların başında ise yaş ve sigara kullanımı gelir. Sigara kullanan ve yaşı 55 üzeri olanların yaklaşık %30’unda akciğer nodülü vardır. Yaş küçüldükçe bu oran düşmektedir.
Sigara ve yaşın haricindeki en önemli faktör ise geçirilen enfeksiyonlardır. Enfeksiyon hastalıklarına bağlı olarak akciğerlerde bu yapılar meydana gelebilir. Söz konusu hastalıklardan bazıları; zatürre, tüberküloz, romatoid artrit şeklindedir. Ayrıca farklı bölgedeki kanserin metastaz yapması da yine akciğer nodülleri olarak kendisini gösterir.
Akciğer Nodülü Belirtileri Nelerdir?
Akciğer nodülü belirtileri, neredeyse yoktur. Çoğu zaman hastalarda herhangi bir belirtiye ve olumsuzluğa neden olmaz. Özellikle iyi huylu olan akciğer nodülleri, taramalar sırasında tesadüfen fark edilir.
Kötü huylu olanlar ise zamanla kanserleşmesi sonucunda kanlı öksürük, nefes darlığı gibi belirtilere neden olabilir. Bunlar, nodüller için değil, akciğer kanseri teşhisi için dönemli işaretlerdir.
Akciğer Nodülleri Nasıl Teşhis Edilir?
Akciğer nodülleri, farklı görüntüleme teknikleri ile teşhis edilir. Bu noktada akla ilk gelen seçenek akciğer grafisi olsa da nodüllerin teşhisinde bu yöntem işe yaramamaktadır.
Teşhis için ilk seçenek, bilgisayarlı tomografidir (BT). BT ile akciğer nodülü görüntülenir ve takibi yapılır. Eğer nodülün boyutunda ve karakterinde herhangi bir değişiklik olmazsa hasta özelli kikleri ile birlikte değerlendirilerek, iyi huylu kabul edilir. Boyutta değişim olduğunda, teşhis için PET taramasından yararlanır.
PET taraması, tespit edilen lezyonun yüksek aktivitede olup olmadığını gösterir. Ayrıca bunu sadece akciğerde değil, vücudun diğer bölgelerinde de yapar. Bu yönü ile genel bir kanser taraması yöntemi olduğunu ifade etmek yanlış olmayacaktır. PET, akciğer kanseri tedavisi gibi diğer kanser türlerinde de yaygın olarak kullanılır.
İşaretler, nodülün kötü huylu olabileceğini gösteriyorsa kesin tanı için biyopsi yapılabilir. Bu noktada hastanın durumuna ve lezyonun konumuna bağlı olarak iğne biyopsisi ve bronkoskopik biyopsi gibi farklı yöntemlerden yararlanılır.
Bir Akciğer Nodülünün Kanser Olma Olasılığı Nedir?
Akciğer 7 mm nodül var korkuyorum şeklindeki yakınmalar ve endişeler, oldukça sık görülür. Kötü huylu olduğunda kansere dönüşen akciğer nodülü için bu tür kaygılar son derece normaldir.
Akciğer nodülleri, büyük oranda iyi huyludur. Ancak bu yapıların kansere dönüşme riski de vardır. Bu noktadaki olasılık ise boyuta göre hesaplanır. Boyut ile risk olasılığı şöyledir:
- Boyut 5 mm’den küçük olduğunda risk %0 ile %1
- Boyut 5-10 mm arasında olduğunda risk %6 ile %28
- Boyut 2 cm’den büyük olduğunda risk %64 ile %82
- Solid görünümde risk %7 ile %9
- Buzlu cam görünümünde risk %59 ile %73 arasındadır.
Buradaki olasılıklar, hasta özellikleri ve yaşı dikkate alınmadan hesaplanmıştır. Söz konusu özellikler dikkate alındığında risk olasılığı değişmektedir. Buradaki oranlar, bir anlamda akciğer kanseri türleri için de görülme olasılığıdır.
Akciğer Nodülleri Nasıl Tedavi Edilir?
Akciğer nodülleri tedavisi için öncelikle oluşan yapının iyi veya kötü huylu olduğu tespit edilir. İyi huylu olanlar için herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmaz ve bunlar sadece periyodik olarak takip edilir. Kötü huylu olanlarda ise akciğer kanseri tedavisi gibi farklı prosedürler uygulanır.
Bilindiği akciğer kanserinde temel prensip tümörün temizlenmesidir. Bunun için mümkünse akciğer kanseri ameliyatı gibi cerrahi yöntemler kullanılır. Sonrasında ise kemoterapi ve radyoterapi gibi akciğer kanseri tedavi yöntemleri devreye girer.
Kötü huylu akciğer nodülleri için ilk seçenek cerrahi işlemdir. Hastanın öyküsü ve lezyonun kötü huylu olma olasılığının yüksekliği nedeniyle ameliyat tavsiye edilebilir. Özellikle periyodik takipte büyüme tespit edildiğinde ameliyat adeta zorunlu hale gelir.
Cerrahi işlem, göğüs yan kısmından açılan 1-2 cm arasındaki kesi üzerinden yapılır. İçeriye gönderilen kameradan alınan görüntülerden yararlanarak, özel tıbbi aletlerle akciğer nodülü çıkarılır. Bu parça patolojiye gönderilirken, hastalar ise 1-2 gün hastanede kaldıktan sonra taburcu edilir.
Patoloji sonucunun kötü olması durumunda, hastanın genel durumuna göre radyoterapi ve kemoterapi tedavisine başlanabilir. Bütün bu sürecin başarılı olmasında, cerrahın deneyimi büyük bir öneme sahiptir. Prof. Dr. Semih Halezeroğlu, akciğer nodülleri ve kanserleri konusunda sahip olduğu deneyim ile dikkat çeker. Akciğer nodülü ile ilgili daha fazla bilgi almak için dilediğiniz zaman bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Akciğer nodülleri ile ilgili sık sorulan sorular ve bunların yanıtları aşağıda yer almaktadır. İşte, akciğer nodülleri ile ilgili sorular!
1 – Akciğer Nodülleri Öksürük Yapar mı?
Akciğer nodülü çoğunlukla öksürük yapmaz ve belirti vermez. Bazı hastalarda, konumu ve büyüklüğü nedeniyle öksürüğe neden olabilir.
2 – Akciğer Nodülü Kaç mm Olursa Ameliyat Gerekir?
Boyut önemli bir veridir. Ancak bunun yanında yapısı (solid, subsolid vb), sınırlarının düzenli veya düzensiz olması, büyüyüp büyümemesi gibi unsurların da dikkate alınması gerekir. Boyutun 4 mm veya daha küçük olması, iyi huylu olduğuna dair önemli bir işarettir. Buna karşın diğer akciğer nodülleri özelliklerinin de mutlaka takip edilmesi gerekir.
3 – Akciğer Nodülü Kaybolur mu?
Enfeksiyona bağlı olarak oluşan akciğer nodülleri kendiliğinden kaybolabilir.
4 – Subplevral Nodül Ne Demek?
Subplevral nodül, akciğer zarı üzerinde yer alan nodüllere verilen isimdir. Bu yapı da akciğer nodülleri arasında yer alır ve diğerleri ile benzeri özellik ve risklere sahiptir.
5 – COVID Sonrası Akciğerde Nodül Tehlikeli mi?
COVİD sonrası oluşan akciğer nodülü, çoğunlukla iyi huyludur. Ancak kenarlarının şekli, konumu ve büyümesi mutlaka takip edilmelidir.