Akciğer kanseri teşhisi için tanı ve evreleme testleri aynı anda yapılmaktadır. Bu noktada akciğer kanseri teşhisi noktasında fiziki muayene ve laboratuvar testleriyle yapılır.
Hastanın medikal öyküsü ve genel sağlık durumunu kontrol etmek öncelikli olmaktadır. Özellikle hasta yüksek risk grupları içerisinde ise akciğer kanseri teşhisi açısından bu bilgi oldukça önemlidir. Yüksek riskli kişiler, hastalığa yakalanmış veya daha fazla yakalanma ihtimali olan kişilerdir.
Akciğer Kanseri Nedir?
Yapısal olarak normal akciğer dokusunda oluşan hücrelerin kontrol dışı çoğalarak akciğer içinde tümoral bir yapı oluşturmasına, akciğer kanseri denir. Oluşan doku öncelikle bulunduğu ortamda büyüme gösterir. Daha ileriki aşamalarda ise çevrede dokulara ve dolaşım yoluyla uzak organlara yayılır.
Akciğer Kanseri Teşhisi Nasıl Konur?
Günümüzde en çok ölüme sebep olan kanser türlerinden biri akciğer kanseridir. Erken evrede akciğer kanseri teşhisi için en güvenilir yol; düşük doz bilgisayarlı tomografi çektirilmesidir. Dünya Sağlık Teşkilatı akciğer kanserinin gelişmesi açısından yüksek riskli olan kişilerin, bu tomografiyi çektirmesini önermektedir.
Akciğer kanseri risk grupları içerisinde; 50 – 80 yaş arası olup hâlâ yılda 20 paket sigara tüketen kişiler, 1. derece akrabalarında akciğer kanseri olanlar ve pulmoner fibrozis hastalığı veya Koah gibi rahatsızlıkları bulunanlar yer alır. Tüm bu noktalar doğrultusunda akciğer kanseri teşhisi nasıl yapılır? İşte, tüm detaylar;
1 – Akciğer Kanseri Teşhis İçin Tanı Yöntemleri
Akciğer kanseri teşhisi için birçok tanı yöntemi kullanılmaktadır. Özellikle fizik muayene sırasında hastanın dış görünümünde bozulmalar, solunum seslerindeki değişiklikler ve vücudun farklı yerlerinde ödemler varsa; uzmanlar teşhis açısından farklı tanı yöntemleri istemektedir.
Akciğer kanserinde gerekli olan ve hastalığın evrelemesi açısından önemi bulunan tanı yöntemleri şu şekildedir;
| Akciğer Kanseri Teşhisi Tanı Yöntemleri | |
| Direkt grafi | Bilgisayarlı tomografi (BT) |
| Manyetik rezonans görüntüleme (MR) | Bronkoskopi |
| Pozitron emisyon tomografisi (PET) | İnce iğne biyopsisi |
| Mediastinoskopi | Torakotomi |
| Video yardımlı göğüs cerrahisi | Torakoskopi |
2 – Akciğer Kanseri Teşhisi İçin Hangi Doktora Gidilir?
Akciğer kanseri kökenini bronştan aldığı için bu tarz rahatsızlıklarla göğüs hastalıkları uzmanları ilgilenmektedir. Ancak kanserin belirtilerin tek başına her zaman akciğer hastalığı ile ilgili olmamaktadır. Bu nedenle akciğer kanseri teşhisi multidisipliner bir yaklaşım gerektirmektedir.
Akciğer kanseri teşhisi için göğüs hastalıkları, onkoloji, kardiyoloji, kulak burun boğaz gibi bölüm uzmanlarından görüş alınır ve teşhis konulur. Tedavide de farklı bölümlerden uzmanlar hastalar için en doğru planlama yapar.
3 – Akciğer Kanseri Teşhis Raporu Ne Anlama Gelir?
Akciğer kanseri teşhisi kesinleştiğinden hastaya rapor sunulur. Bu raporda hastaların genel durumu ve tümörün detayları belirtilmektedir. Ayrıca kanserin diğer organlara yayılıp yayılmadığı da net bir şekilde belli olmaktadır.
4 – Kan Tahlili ile Akciğer Kanseri Teşhisi Yapılır mı?
Kan kanserleri hariç olmak üzere kan testleri kanser olunup olunmadığı hakkında kesin bir şey söylememektedir. Akciğer kanseri teşhisi için bu tahliller yeterli olmamaktadır.
5 – Akciğer Kanseri Teşhisinde Kullanılan Cihaz Nedir?
Akciğer kanseri tanısı için birçok cihaz kullanılmaktadır. Bronskoskop ve BT gibi cihazlarla kanser tanısı konulmaktadır. Gelişen teknoloji ile birlikte farklı cihazlarda kullanılmaktadır.
Akciğer Kanseri Türleri Nelerdir?
Akciğer kanserleri iki ana gruba ayrılmaktadır. Akciğer kanseri teşhisi açısından bu türler büyük önem taşır. Kanser türleri arasında yer alan küçük hücreli olanlar nadir olup, tüm akciğer kanserlerinin %10 ilâ 15’ini oluşturmaktadır.
Küçük hücreli olmayan akciğer kanserlerinde ise farklı hücre cinsleri bulunur. Akciğer kanserlerinde bu tür ayrımlar yapılmaktadır. Çünkü farklı tıbbi gerekçeler vardır. Özellikle bu türlere uygulanacak tedavi yöntemleri de birbirinden farklıdır. Bu nedenle hastalığın türüne karar verildikten sonra tedavi planı yapılır. Akciğer kanseri türleri ve detayları şöyledir;
1 – Küçük Hücreli Akciğer Kanseri
Küçük hücreli akciğer kanserlerinde çoğalma ve başka organlara yayılma, diğer türlere göre daha yüksektir. Bu tür akciğer kanseri iki evrede tanımlanmaktadır. Hastalık akciğer dışına yayılmamışsa sınırlı evre, hastalık akciğer dışında diğer organlara yayılmışsa yaygın evredir.
Her iki evrede de uygulanacak tedavi kemoterapidir. Bu türlerde genellikle cerrahi tedavi yöntemleri tercih edilmez. Ancak bazen seçilmiş vakalarda sınırlı evrede cerrahi yöntemler uygulanır.
2 – Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri
Küçük hücreli olmayan akciğer kanserleri tüm akciğer kanserlerinin %80 ilâ 85’ini oluşturmaktadır. Kadınlarda erkeklere göre görülme sıklığı daha yaygındır. Ayrıca bu kanser türünün daha genç insanlarda görülme olasılığı da yüksektir.
Küçük hücreli dışı akciğer kanserlerinin farklı cinsleri vardır. Bunlar;
- Adenokarsinomlar
- Epidermoid (skuamöz hücreli) karsinomlar
- Büyük hücreli karsinomlar
Akciğer Kanseri Evreleri Nasıldır?
Akciğer kanserinde evre kanserin teşhis edildiği andaki bulunduğu aşamayı ifade eder. Akciğer kanseri teşhisi doğru bir şekilde yapıldığında, uzmanlar doğru tedaviye karar verir ve olumlu sonuçlar elde edilir. Kanser 4 evreden oluşmaktadır. Bu noktada;
- Kanser 4 cm’den küçükse 1. evre, 4-7 cm arasındaysa 2. evre, 7 cm’den büyükse 3. evre olarak sınıflandırılır.
- Kanser lenf bezlerine yayılmamışsa birinci evre olarak kabul edilir. Ancak kanser yayılması tespit edilirse ve kanserin lenf düğümlerinin hangi bölümüne yayılımına bakılarak 2. ve 3. evre olarak sınıflandırılır.
- Kanser metastaz yapmışsa, yani büyüyen tümör kaburga, diyafram, kalp, damarlar, yemek borusu gibi yapılara doğru uzanmışsa; 3. evre olarak sınıflandırılır.
- Kanser kemik, böbrek üstü bezi, beyin, karaciğer ve benzeri organlara yayılmışsa yukarıdaki özelliklerine bakılmadan 4. evre olarak tanımlanır.
Akciğer Kanseri Belirtileri – Akciğer Kanserinin En sinsi 9 Belirtisi!
Erken dönemde yani kanserin yeni ortaya çıktığı dönemde hastalarda herhangi bir yakınma olmamaktadır. Ancak akciğer kanseri teşhisi açısından bazı belirtiler uzmanlara bilgi vermektedir. Hastalarda görülen inatçı öksürük, iştah azalması gibi belirtiler akla bu hastalığı getirmektedir.
Akciğer kanserinin en belirgin bazı belirtileri vardır. Bu belirtiler diğer hastalıklarda olmasına rağmen, kanserde hızlı ve sinsi bir şekilde ilerler. Doktorlara tanı açısından yardımcı olacak belirtilen şu şekildedir;
- Kronik yorgunluk
- Kronik öksürük
- Ödem
- Kilo kaybı
- İştahsızlık
- Ses kısıklığı veya ses değişikliği
- Vücut ağrısı
- Kanlı balgam
- Nefes darlığı
1 – Akciğer Kanseri 1.Evre Belirtileri Nelerdir?
Akciğer kanseri ilk belirtileri arasında genellikle öksürük ve yorgunluk yer almaktadır. Hastalık ilk evrelerde kendini belli etmemektedir. Genellikle öksürük diğer hastalıklarla karıştırılmaktadır.
2 – Akciğer Kanseri 4. Evre Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın ilerlemesi ile belirtiler daha fazla belli olmaya başlamaktadır. Özellikle akciğer kanserinin son evresi olan 4. evre hastaların kendilerini daha kötü hissettiği belirtilere sahiptir. Akciğer kanseri 4. evre ölüm belirtileri şu şekildedir;
- Vücut ağrısı
- Öksürük
- Ses kısıklığı
- Ateş
- Beklenmeyen ağırlık kaybı
- Nefes darlığı
- Göğüs ağrısı
- Ödem
- Omuz, kol ve boyun ağrısı
- Baş ağrısı
Akciğer Kanseri Tedavi Yöntemleri Nasıldır?
Uluslararası tedavi rehberi önerileri doğrultusunda akciğer kanseri tedavisi için bir kurul kurulur. Bu kurul içerisinde; göğüs cerrahisi, göğüs hastalıkları, radyasyon onkolojisi, medikal onkoloji, radyoloji, patoloji ve nükleer tıp gibi uzmanlar yer alır.
Kurul akciğer kanseri tedavisinde kanserin cinsi, evresi ve hastanın genel sağlık durumu dikkate alır. Bazı hastalarda direk cerrahiyi tedavi yöntemleri tercih edilirken bazılarında farklı tedaviler seçilir. Genellikle uygulanan akciğer kanseri tedavileri şu şekildedir;
- Cerrahi tedavi yöntemleri
- Radyoterapi
- Kemoterapi
- Işın tedavisi
- İmmunoterapi
- Hedefe yönelik tedavi – akıllı ilaç tedavisi
Akciğer Kanseri Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Akciğer kanseri teşhisi eğer 1. ve 2. evrede konulmuşsa en etkili tedavi yöntemi ameliyattır. Bazı durumlarda uzmanlar üçüncü evrede de ameliyat önermektedir. Akciğer kanseri ameliyatı açık veya kapalı olmak üzere iki farklı şekilde uygulanmaktadır. Prof. Dr. Semih Halezeroğlu tarafından hastaların durumuna en uygun yöntemle ameliyat yapılmaktadır.
1 – Açık Akciğer Ameliyatı
Açık şekilde gerçekleştirilen akciğer kanseri ameliyatlarında göğüs yan bölümü ve kaburgalar arasına büyük bir kesi atılır. Böylelikle bölge açılarak operasyon gerçekleştirilir.
2 – Kapalı Akciğer Ameliyatı – Tek Port VATS Yöntemi
Günümüzde özellikle son 20 yılda en çok tercih edilen yöntem minimal invaziv denilen kapalı yöntemdir. Operasyon cerrahi kameralar ile görüntüleme teknikleri kullanılarak gerçekleştirilir. Bu operasyon hastalar açısından büyük fayda sağlar. Faydalar ise şu şekildedir;
- Hasta daha az ağrı hisseder.
- Daha az kan kaybı yaşanır.
- Sadece 5-7 cm arası bir kesi atılarak operasyon tamamlanır.
- Hastalar ortalama 4 gün hastanede kaldıktan sonra taburcu edilir.
Sık Sorulan Sorular
Akciğer kanseri teşhisi erken dönemde konulduğunda başarılı sonuçlar ortaya konmaktadır. Bu nedenle akciğer kanseri teşhisi oldukça önemlidir. Kanser ile ilgili en sık sorulan sorular şu şekildedir;
1 – Akciğer Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Akciğer kanseri teşhisi için farklı tanı yöntemleri tercih edilmektedir. Genellikle akciğer kanseri olma ihtimali yüksek olan risk grupları yılda bir kez BT çekimi yaptırmalıdır. Hastalıktan kurtulma açısından bu konu önemlidir.
2 – Akciğer Kanseri Hangi Tahlilde Çıkar?
Kan tahlili akciğer kanseri teşhisi noktasında yeterli değildir. Bu nedenle kanserin herhangi bir tahlilde çıkması mümkün değildir. Akciğer kanseri teşhisi için radyolojik görüntüleme teknikleri tercih edilir.
3 – Akciğer Kanserinin İlk Belirtisi Nedir?
Kanserin ilk belirtisi arasında öksürük yer almaktadır. Özellikle 2-3 hafta geçmeyen inatçı öksürük akciğer kanseri teşhisi açısından büyük önem taşır.
4 – Röntgende Akciğer Kanseri Belli Olur mu?
Akciğer kanseri teşhisi için göğüs röntgeni ve BT çekimi tercih edilmektedir. Kesin tanı ise biyopsi ile konur.