Akciğer sönmesi, akciğer ile ilgili hastalıklardan bir tanesidir. Tıp literatüründe pnömotoraks olarak geçen bu hastalık, maalesef ciddi sonuçlara yol açabilen hastalıklardandır. Hastanın gündelik hayatını zorlaştıran, işlevselliğini kısıtlayan ve konforunu azaltan bir hastalıktır. Çeşitli sebeplerden ötürü gerçekleşen bu komplikasyon, hastayı ve hastanın sağlığını ciddi manada olumsuz etkilemektedir.
Akciğer, solunumda kilit rol oynayan, vücudun vazgeçilmez organlarından biridir. Bu sebepten ötürü akciğer ile ilgili sorunlar kişi için tehlikeli olabilmektedir. Akciğer hastalıkları, ciddi sonuçlara yol açabilen hastalıklardır. Bu hastalıkların önüne geçebilmek için öncelikle iyi bir bilgi sahibi olmak gerekir. Peki akciğer sönmesi (pnömotoraks) nedir? Bu hastalığı tanımanızı hangi belirtiler sağlar?
Akciğer Sönmesi (Pnömotoraks) Nedir?
Akciğer sönmesi (pnömotoraks) nedir? Bu hastalığın belirtileri nelerdir? Sebepleri nedir, hangi durumlarda ve kimlerde görülür?
Bilimsel adı pnömotoraks olarak adlandırılan akciğer sönmesi; akciğerin dışındaki plevral boşluğa hava girmesi olayıdır. Plevral boşluğa havanın girmesi, akciğerlerin genişlemesini önler ve büzüşmesine sebep olur. Bundan ötürü kişi nefes darlığı ve ani göğüs ağrısı gibi şikayetler yaşar. Bu hastalıkta, farklı nedenlerden dolayı göğüs boşluğuna hava dolar ve dolan hava, akciğerde baskı yaparak genişlemesine engel olur.
Pnömotoraksta, hava göğüs kafesinde akciğerler arasındaki boşluğu doldurur ve akciğerlere baskı yapar. Böylece akciğer havasını kaybeder ve genişleyemez, büzüşür. Bu hastalık meydana geldiği alan ve etkiye göre, kimi zaman ciddi sonuçlara yol açabilmektedir. Bu sebeple erken tanı ve teşhis çok önemlidir.
1 – Akciğer Sönmesi Sebepleri Nelerdir?
Akciğer sönmesinin çeşitli sebepleri bulunmaktadır. Bu sebepler kalıtsal veya çevresel sebepler olabilmektedir. Akciğer sönmesi, vücuttaki çeşitli hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkabileceği gibi çeşitli çevresel faktörlerden dolayı da ortaya çıkabilmektedir. Özellikle akciğer sağlığı için dikkat edilmesi gerekenlere uymayanlar bu sorunla karşılaşmaktadır.
Her hastalıkta olduğu gibi bu hastalıkta da tedbirli olmak gerekir. Eğer başka bir hastalığa bağlı olarak ya da kalıtsal nedenlerden dolayı bu sorun görünmüyorsa sebebi tedbirsizlik ve sağlıksız alışkanlıklardır. Göğüs bölgesine alınan ağır darbeler de bu komplikasyona sebep olabilmektedir. Pnömotoraks akciğer sönmesi sebepleri şu şekilde sıralanabilir:
- Akciğer hastalıkları
- Travma
- Mekanik ventilasyon
- Hava kistleri (Bül)
- Adet dönemleri
- Sigara kullanımı
- Genetik faktörler (Hücre yapısı vb)
2 – Pnömotoraks Hastalığı Kimlerde Görülür?
Akciğer sönmesi kimlerde görülür sorusu kullanıcılar tarafından sık sık sorulmaktadır. Bu hastalık, her yaştan insanda görülebilmektedir. Bu hastalık, en çok tedbirsiz yaşayan ve sağlıksız alışkanlıkları bulunan insanlarda görülmektedir. Bazı kişilerde bu durum spontane bir şekilde gelişmektedir. Yaşam süresi içinde spontane bir şekilde gelişmesi durumu sıkça görülmektedir.
Bununla birlikte bazı risk grupları da bulunmaktadır. Zayıf yapılı, uzun boylu, esmer tenli ve 20 – 25 yaş aralığında bulunan erkeklerde bu hastalığın görülme olasılığı daha fazla olmaktadır. Kadınlarda ise adet dönemlerinde, çikolata kistleri nedeni ile akciğer sönmesi görülebilmektedir. Bu hastalıkta, erkekler kadınlara göre daha çok risk altındadır. Erkeklerde bu hastalık kadınlara göre daha sık görülmektedir.
3 – Akciğer Sönmesi Ölümcül müdür?
Akciğer sönmesi tehlikeli mi? Bu hastalığın tehlikeli olup olmadığı, ölümcül risk taşıyıp taşımadığı hastalar ve hasta yakınları tarafından çok sık merak ediliyor. Pnömotoraks, nadiren de olsa ölümcül sonuçlara yol açabilmektedir. Akciğer kanseri gibi ölümcül risk taşımasa da hastalığa bağlı olarak gerçekleşen sonuçlar eğer ciddileşirse (akciğer zarı hasarı gibi) ölümcül risk taşıyabilmektedir.
Akciğer sönmesi durumunda, akciğerin etrafındaki balonun patlaması sonucu eğer akciğerin etrafında biriken hava çoksa bu kalp ve akciğerde baskı oluşturabilir. Bu durum da ani tansiyon düşmesine neden olabilir. Bu hastalıkta belirtileri görmezden gelmemek, hastalığı geçiştirmemek ve olası riskleri dikkate alıp bir an önce doktora başvurmak gerekmektedir.
Akciğer Sönmesi Belirtileri Nelerdir?
Pnömotoraks, doğrudan solunumu ve göğüs bölgesini etkileyen bir problemdir. Çünkü göğüs boşluğuna hava dolması, akciğere baskı yaparak onun rahatça genişlemesini engeller ve büzüşmesine sebep olur. Bu durum da nefes darlığı, göğüs ağrısı gibi şikayetleri beraberinde getirir.
Bu hastalığın belirtilerine tam manasıyla hakim olmak gerekmektedir. Böylece belirtiler yaşandığında bu hastalığın yaşanıyor olabileceği bilinir ve hemen doktora başvurulabilir. Göğüs hastalıkları göz ardı edilecek hastalıklar değildir. Bu nedenle solunum ya da göğüs bölgesi ile ilgili yaşadığınız en ufak sorunda doktorunuza başvurmayı ihmal etmeyiniz. Akciğer sönmesi çeşitli belirtilere sahiptir. Bu belirtiler:
| Belirti | Açıklaması |
| Göğüs Ağrısı | Pnömotoraksın yaşandığı yerde çok keskin bir ağrı oluşur. Bu ağrı, kardiyak ağrı ile benzerlik gösterir. Diğer belirtilerle birlikte, kardiyak ağrıdan ayrılır. |
| Nefes Darlığı | Akciğer sönmesi gerçekleştiğinde göğüs kafesine dolan hava, akciğerin genişlemesine engel olur. Bu durum nefes darlığı yaratır. |
| Öksürük | Akciğerlerin sönmesi ile beraber öksürük vücudun bir refleksi olarak görülür. Burada kuru öksürük söz konusudur. |
| Morarma | Akciğerlerin sönmesi durumunda kişi yeteri kadar oksijen alamaz. Bu durum da vücudunun çeşitli yerlerinde morarmaya sebep olur. |
| Şişlik | Göğüs kafesine hava dolması nedeni ile o bölgede şişlik meydana gelebilir. |
| Halsizlik | Yetersiz oksijenden dolayı halsizlik olabilir. |
| Taşikardi | Kimi hastalarda hızlı kalp atımı gerçekleşebilir. Büzüşen akciğerden kaynaklı olarak çarpıntı hissi olabilir. |
Akciğer Sönmesi Tedavisi Nasıl Gerçekleşir?
Bu komplikasyonun tedavisinde farklı yaklaşımlar söz konusudur. Tedavi için mutlaka hastanın öyküsünü doğru ve detaylı şekilde edinmek gerekir. Bu nedenle de hastadaki belirtiler göz önünde bulundurulmalıdır. Bu belirtiler nefes darlığı, göğüs ağrısı, sırt ağrısı gibi belirtiler olabilmektedir. Bu belirtilere göre hedefe yönelik tedavi yöntemi belirlenir.
Ayrıca sönme miktarı, hastanın kronik rahatsızlığının bulunup bulunmadığı ve daha önce akciğer sönmesi yaşayıp yaşamadığı gibi bilgiler de bilinmelidir. Kimi vakalarda hastalar yalnızca izlenir ve bulgular değerlendirilir. Belirtilerin belirgin olduğu hastalarda, göğüs boşluğundaki havanın özel bir enjektörle çekilmesi, dren takılması ya da kapalı ameliyat yöntemi ile tedavi gerçekleştirilir.
Göğüs cerrahisi alanında ülkenin önde gelen doktorlarından Prof. Dr. Semih Halezeroğlu, akciğer hastalıkları tedavisinde oldukça başarılı müdahaleler yapmaktadır. Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Ana Bilim Dalı Başkanı olan Halezeroğlu, ekibiyle beraber göğüs cerrahisi alanında ciddi tedaviler gerçekleştirmektedir.
Akciğer Sönmesi Kaç Günde İyileşir?
Akciğer sönmesinde iyileşme süresi, uygulanan tedaviye göre değişmektedir. Genellikle tedavi işlemi sonrasında birkaç gün içinde hastalar iyileşmektedir. Bronkoskopi işleminden sonra hastalar çok kısa süre içerisinde düzelmektedir. Pnömotoraks yaşayan hastaların tedavi sonrasında 2 – 3 gün içinde tamamen iyileştikleri görülmektedir.
Hastanın bağışıklık sisteminin gücü iyileşme süresinde belirleyicidir. İyileşme sürecinde kullanılan hastalığa yönelik ilaçlar da etkilidir. Elbette ilacın yan etkileri de dikkate alınmalıdır.
Sık Sorulan Sorular
Vücudun en önemli ve vazgeçilmez organlarından biri olan akciğerlerle ilgili birçok hastalık bulunmaktadır. Akciğer hastalıkları; çeşitli sebeplerden ötürü yaşanan ve hastaları çok zor durumda bırakan, onların günlük hayatını zorlaştırıp işlevselliğini kısıtlayan hatta ölüm de dahil olmak üzere çok daha ciddi sonuçlara yol açabilen hastalıklardır.
Bu hastalıklardan biri de akciğer sönmesi yani pnömotorakstır. Pnömotoraks hakkında bu yazıda pek çok konuya değinilmiştir. Bu konuda kullanıcılar tarafından sıklıkla sorulan sorular bulunmaktadır.
1 – Sönen Akciğer Tekrar Düzelir mi?
Bu hastalığın tedavisinde erken tanı ve teşhis çok büyük bir önem taşımaktadır. Hastalık tanısı konduktan sonra ilk olarak temel tedavi yöntemleri üzerinde yoğunlaşılır. Fakat eğer iyileşme görülmezse ileri tedavi yöntemlerine geçiş yapılır. Akciğerin fazla sönmesi durumu var ise biriken havayı dışarı atmak için akciğer tüpü kullanılır.
Eğer iyileşme sağlanırsa birkaç gün içerisinde tüp çıkarılarak hasta taburcu edilir. Fakat özellikle sigara içmeye devam eden hastalarda bu hastalığın nüks etme olasılığı yüksektir. Yani hastalığın tedavisi sonrasında da tedbirli olmak gerekmektedir. Unutmamak gerekir ki tedbirli olmak, en temel tedavi yöntemidir.
2 – Akciğer Sönmesi Nasıl Geçer?
Pnömotoraks olarak da bilinen bu hastalığın geçmesi için tedavi ve profesyonel müdahale şarttır. Bu hastalığın tedavisinde üç yöntem söz konusudur. İlki, plevral boşluktaki havanın tahliye edilmesi ile pnömotoraks bölgesinin ortadan kaldırılmasıdır. Diğer bir yöntem de hava kaçağının kontrol altına alınması ile gerçekleştirilir. Bir başka yöntem de hastalığın tekrarının engellenmesidir.
3 – Akciğer Büzüşmesi Neden Olur?
Tıp literatüründe atelektazi olarak adlandırılan ve akciğer ile ilgili hastalıklardan biri olan bu hastalık, maalesef zaman zaman görülebilmektedir. Çeşitli sebeplerden ötürü akciğerdeki hava yollarının tıkanması ya da hava yolunun dışardan bir baskıya maruz kalması neticesinde bu komplikasyon oluşmaktadır. Atelektazi (akciğer büzüşmesi) tıkanma kaynaklı ya da baskı kaynaklı olabilmektedir.