Mediasten tümör; göğüs boşluğunun orta kısmında yer alan ve kalp, yemek borusu, nefes borusu ve ana damarlar gibi organların bulunduğu alanı çevreleyen bölgede ortaya çıkan tümörlerdir. Oluşum yerine ve hücresel yapısına göre bu tümörlerin farklı türleri vardır. Benzer durum mediasten kisti içinde geçerlidir ve bu yapılar iyi veya kötü huylu olabilir.
Mediasten tümör, adını aldığı bölgede meydana gelen anormal dokulardır. Dolayısıyla ilk olarak mediasten nedir sorusunun yanıtlanması gerekir. Mediasten; önde iman tahtası (sternum), arkada vertebral kolon, altta diyafram ve yanlarda pariyetal plevra olan bölgedir. Söz konusu bölgede oluşan tümör ve kistler, bu bölgenin adıyla isimlendirilir.
Mediasten Tümör Nedir?
Mediasten tümör; akciğerlerin birbirinden ayrıldığı ve mediasten olarak isimlendirilen bölgede görülen anormal dokulardır. Bu dokular, iyi veya kötü huylu olabilir. Mediasten bölgenin de kendi içerisinde farklı alt bölümleri vardır ve buralarda yaygın olarak görülen tümörler şu şekildedir:
| Bölge | Tümör Türleri |
| Ön Mediasten | Timoma, germ hücreli tümörler, lenfoma, seminom, teratom |
| Orta Mediasten | Metastatik kitleler, lenfoma |
| Arka Mediasten | Nörojenik tümörler, özefagus lezyonları, diyafram hernileri |
Timomalar yaygın olarak görülür ve timüs bezinin hücrelerini köken alır. Yetişkinlerde görülme sıklığı daha fazladır. Orta mediastende bulunan tümörlerin önemli kısmı lenf bezi kaynaklıdır ve metastaz nedeniyle oluşur. Ancak her hastanın durumu farklı olduğundan ilgili tümör ve kistlerin kaynakları farklılık gösterebilir.
Bu bölgede yaygın olarak görülen tümör ve kistlerin en önemli kaynağının küçük hücreli akciğer kanserinden kaynaklı metastazlar olduğu kabul edilir. Hatta bazı araştırmalar, bu bölgedeki kanser vakalarının önemli kısmının kaynağının farklı organlardaki kanserlerin yaptığı metastazlar olduğunu ortaya koyar.
Mediasten tümör çoğunlukla çevre dokulara baskı yaptığından dolayı hastalarda yakınmalara yol açar. Mediasten kisti ise çok küçük olduğundan dolayı söz konusu baskıyı yapmaz ve yakınmalara neden olmaz. Ayrıca kistik yapıların içi sıvı doludur ve genel olarak bunlar iyi huyludur. Bronkojenik kistler, yemek borusu kistleri, perikardiyal kistler ve timik kistler bazı mediasten kisti türleri olarak dikkat çeker.
Mediasten Tümör ve Kisti Belirtileri Nelerdir?
Mediasten bölgesi tümörü belirtileri, kitlenin yer aldığı bölgeye ve büyüklüğüne bağlı olarak farklılık gösterir. Semptomlar çoğunlukla spesifik değildir ve mediasten tümör küçük olduğunda herhangi bir belirtinin ortaya çıkmama olasılığı da vardır. Belirtiler; kitlenin yapısına, konumuna, komşu organ ve dokulara yaptığı basıya ve endokrin sistemine olan etkilerine bağlı olarak farklılık gösterir. Bazı belirtiler şu şekildedir:
- Nefes darlığı, yaygın belirtilerden biridir ve kitlenin akciğerlere ya da büyük damarlara baskı yapmasına bağlı olarak oluşur.
- Göğüs ağrısı, mediasten kisti belirtilerindendir ve yine kistlerin çevre dokulara yaptıkları baskıdan kaynaklanır.
- Öksürük, yaygın olarak görülen bir diğer belirtidir.
- Kilo kaybı ve iştahsızlık, hastaların bir kısmında görülür.
- Yorgunluk, kolay yorulma ve halsizlik gibi semptomlar da bazı vakalarda yaygındır.
- Mediasten lenf nodları olan bölgede şişlik, tümörün konuma bağlı olarak görülebilir.
Tümörün türü de belirtiler üzerinde direkt olarak etkiye sahiptir. Örneğin; lenofmada gece terlemesi, ateş, kilo kaybı ve halsizlik belirginken, nörojenik tümörlerde ise semptomlar ileri evrelerde ortaya çıkar.
Mediasten Tümör Tanısı Nasıl Konulur?
Mediasten tümör tanısı konulurken ilk olarak hastanın hikayesi ve şikayetleri dikkate alınır. Öksürük, nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi semptomların farklı hastalıklardan da kaynaklanabileceği göz önünde bulundurularak farklı tetkikler yapılır. Akciğer filmi, hastalığa dair fikir veren görüntüleri sunabilir, ancak tanı için yeterli değildir. Bundan dolayı kontrastlı toraks BT ile akciğerin detaylı görüntüsü alınır.
Tomografi sonuçlarına göre tanı konulur. Bazı vakalarda MR görüntüsü de istenir. Mediasten kisti açısından son derece etkili bir yöntemdir. Ayrıca yine hastanın durumuna ve şüpheye bağlı olarak bazı laboratuvar tetkiklerinden de yararlanılır. İstenecek laboratuvar tetkiklerinden bazıları şunlardır:
- LDH
- T3 ve T4
- beta-HCG
- alfa-fetoprotein (AFP)
Tüm bu tetkiklerin sonuçları değerlendirilir ve hastalığa ilişkin tanı konulur. Eğer mediasten kitle tespit edilirse biyopsi yapılır. Ancak burada istisnai bir durum vardır. Tüm sonuçlar neticesinde sık görülen mediasten kitleleri arasında yer alan timomadan şüphelenilirse biyopsi yapılmaz. Bunun nedeni ise timomanın bir kapsül içerisinde olmasıdır. Eğer biyopsi ile o kapsül delinirse kanserli hücreler yayılabilir. Bundan dolayı timoma şüphesi olan vakalarda tümör direkt cerrahi işlemle alınır.
Mediasten Tümör Tedavisi Nasıl Yapılır?
Mediasten tümör ve kisti için uygulanacak tedavi yöntemlerinde farklı yaklaşımlar izlenir. Mediasten kisti, tespit edildikten hemen sonra cerrahi işlemle çıkarılır. Tümörlerde ise iyi veya kötü huylu olmasına bağlı olarak farklı yöntemler kullanılır. Cerrahi işlemle alınan tümörün kötü huylu olması durumunda kemoterapi ve radyoterapi gibi farklı tedavi yöntemlerine başvurulur ve bu süreçteki planlamayı onkoloji uzmanı yapar. Ameliyatları ise göğüs cerrahisi uzmanları gerçekleştirir.
Mediasten tümör ameliyatlarında kullanılan farklı yöntemler vardır. Söz konusu yöntemler ve bunlara ilişkin detaylar aşağıdaki gibidir:
1 – Kapalı Mediasten Tümör Ameliyatı
Bu prosedürde kitlenin konumuna bağlı olarak üç veya dört küçük kesi açılır. Kapalı yöntemle yapılan işlemde mediasten tümör büyük bir özenle çıkarılır. Hastalar açısından ilgili yöntem daha hızlı iyileşme süresi ve daha az ağrı anlamına gelir. Ayrıca riskleri de düşüktür. Ancak ileri derece uzmanlık gerektiren bir yöntemdir.
Hastalarda timoma şüphesi varsa kapalı yöntemin kullanımı mümkün olmayabilir. Zira kapalı yöntemde küçük boyutlu kitleler tek parça halinde çıkarılır. Eğer timomaların bu işlemde zarları yırtılırsa uzun vadede hastalığın tekrarlama riski çok yüksek olur. Bundan dolayı mediasten tümör 5 cm’den büyükse bu yöntem tercih edilmez.
Bu prosedür, mediasten kisti için de benzer şekilde uygulanır. Kistlerin boyutları küçük olduğunda sorunsuz olarak işlem tamamlanır.
2 – Açık Ameliyat Yöntemi
Tümörün veya kistin kapalı yöntemle çıkarılmasının zor ve riskli olduğu durumlarda tercih edilir. Zorunlu olmadıkça kullanılmayan bir yöntemdir ve bunun nedeni ise risklerinin fazla, iyileşme süresinin ise uzun olmasıdır. Akciğer kanseri vakalarında da nadiren tercih edilen bu yöntem, genel anestezi altında uygulanır. İlk olarak göğüs duvarı bölgesine ulaşmak için kaburgaların arasından kesi açılır. Sonrasında ise ilgili bölgeye ulaşılarak mediasten kisti veya tümörü alınır. Son aşamada ise kesi kapatılarak işlem tamamlanır.
Açık veya kapalı ameliyat yöntemiyle kist ya da tümör çıkarılır. Ancak bunların kötü huylu olması durumunda hastaların kemoterapi ve radyoterapi gibi kanser tedavileri görmesi gerekir. Yani tedavi süreci ameliyat ile tamamlanmaz.
Mediasten Kisti Ameliyatı Riskleri ve Komplikasyonları
Mediasten kisti ve tümörlerine yönelik olarak yapılan ameliyatların kendi içinde farklı riskleri vardır. Bunlara dair detaylar aşağıdaki gibidir:
- Enfeksiyon
- Kanama
- Sinir hasarı
- Anesteziden kaynaklı olan komplikasyonlar
- Pnömotoraks (Akciğerin zarar görmesine bağlı olarak ortaya çıkan hava kaçağı)
- Kalp ve büyük damarların işlem sırasında zarar görmesi
- Doku defektleri
- Timoma kapsülünün yırtılması
Bu türden risk ve komplikasyonların oluşma olasılığını artırmak için deneyimli doktorların tercih edilmesi gerekir. Prof. Dr. Semih Halezeroğlu, bu alanın en önemli isimlerinden biridir ve tümörlerin çıkarılması konusunda ciddi deneyime sahiptir. Mediasten kisti ve tümörleri ile ilgili daha fazla bilgi almak için dilediğiniz zaman bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Mediasten Tümör ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Mediasten tümör hakkında sık sorulan sorular ve bunların yanıtları aşağıda yer almaktadır.
1 – Akciğer Mediasten Ne Demek?
Akciğer mediasten; arkada omurgalar, önde göğüs kemiğinin arka yüzü, yanlarda ise akciğerlerle sınırlandırılan bölgedir. Burada kalp, büyük damarlar, yemek ve nefes borusu gibi organlar bulunur. Farklı yapıların bulunduğu bu alandaki kist ve tümörler, mediastenal olarak isimlendirilir.
2 – Mediastinal Lenf Nodu Tehlikeli Midir?
Lenf nodları enfeksiyonlar ve farklı hastalıklara karşı vücudu korumakla görevli bölümlerdir. Ancak büyümeleri durumunda kanser şüphesi ortaya çıkar. Büyümeye neden olan durum kanser olursa lenf nodu tehlikeli olacaktır.
3 – Mediastende 1 cm Lenf Nodu Ne Demek?
Lenf nodu normalde milimetrik yapılardır. Bu yapıların 1 cm olması, aşırı büyüdüğünü gösterir. Bu büyüme ise kanser gibi hastalıklardan kaynaklı olabilir. Dolayısıyla biyopsi yapılarak büyümenin kötü huylu bir hücrenin metastazından kaynaklanıp kaynaklanmadığının belirlenmesi gerekir.
4 – Mediasten Tümör Türleri Nelerdir?
Timoma, sinir kılıflı tümörler, lenfoma, germ hücreli tümörler, hamartomlar, sarkoidoz, nöroblastomlar, teratom ve timik karsinomlar bazı mediasten tümör türleridir.
5 – Mediasten Kisti Nasıl Tedavi Edilir?
Mediasten kisti tedavisinde cerrahi yöntemler izlenir ve kistin ameliyatla çıkarılması sağlanır.