Akciğer metastazı; vücudun farklı bölgesindeki kanserli hücrelerin akciğere yayılması ve burada tümör oluşturmasıdır. Kanserli hücreler, lenf veya kan dolaşımı ile akciğerlere gelir ve hastalığın buraya sıçramasına neden olur. Metastaz, bazen tek bir noktada kendisini gösterirken bazen ise akciğerlerin tamamında görülür.
Metastaz nedeniyle oluşan kanser, metastatik akciğer kanseri olarak isimlendirilir. Bu duruma ilişkin belirtiler, tanımlamalar, teşhis ve tedavi yöntemleri yazının devamında yer almaktadır.
Akciğer Metastazı Nedir?
Akciğer metastazı; vücudun farklı yerindeki kanserin akciğere sıçramasıdır. Buraya gelen kanserli hücreler metastaz sonucunda kötü huylu tümörlerin oluşmasına neden olur. Kötü huylu hücreler, kan ve lenf dolaşımı ile vücudun her noktasından akciğerlere ulaşabilir.
Kanser ya da sarkom, başka organlara sıçrama yapma olasılığı ile iyi huylu tümörlerden ayrılır. Kötü huylu tümörlerin sıçradığı farklı organlar olsa da bunların başında akciğerler gelir. Söz konusu durumun temel nedeni ise vücuttaki kanların burada temizlenmesidir. Yani tüm organ ve dokulardan akciğere sürekli bir bağlantı (kan akışı) vardır.
Her türlü kötü huylu tümörün buraya yayılma olasılığı vardır. Ancak kemik sarkomları, rektum, meme ve kolon kanserlerinin akciğerlere sıçrama olasılığı daha yüksektir. Ek olarak sarkom adı verilen kötü huylu tümörler, kanserlere kıyasla akciğerlere daha fazla metastaz yapmaktadır.
Metastaz nedeniyle oluşan kanserler, kaynaktaki kanser ile aynı özelliktedir. Bundan dolayı akciğer kanseri nedir sorusunun yanıtı ile metastatik kanserlerin tanımları farklıdır. Yayılma nedeniyle oluşan kötü huylu tümörler, akciğer kanseri türleri ile benzerlik gösterebilir.
Akciğer Metastazı Nasıl Teşhis Edilir?
Akciğerlerde ortaya çıkan metastazlar, kendi (primer) kanserlerinin özelliklerini taşıdıkları için teşhislerinde farklı yöntemler kullanılır. Her ne kadar akciğer kanseri teşhisi ile belli benzerlikleri olsa da temel olarak farklı yöntemlerdir.
Teşhis için bilgisayarlı tomografi ile alınan görüntüler çok önemlidir. Hasta hikayesine göre değerlendirilen görüntülerde metastazlar çok net şekilde fark edilmektedir. Bilgisayarlı tomografide tespit edilen tümörlerin iyi huylu veya kötü huylu olduğunu anlamak için biyopsi yöntemi de kullanılabilir.
Teşhiste hasta hikayesi çok önemlidir. Metastaz, kanser hastalarında görülen bir durumdur. Dolayısıyla fark edilen tümörler büyük oranda kötü huylu ve risklidir. Örneğin; meme kanseri akciğer metastazı BT ile tespit edilir ve çoğu zaman farklı yöntemlere ihtiyaç duyulmaz.
PET taraması, kanserli hücrelerin vücut genelinde yayıldığı noktaları tespit etmek için kullanılır. Olası akciğer metastazı da bu taramada tespit ve teşhis edilir.
Akciğer Metastaz Belirtileri
Belirtiler, primer kanserin özelliklerine ve yayılıma göre farklı olabilir. Örneğin; kolon kanseri akciğer metastazı belirtileri ile farklı türdeki bir sarkomun metastaz belirtileri her zaman aynı değildir. Buna karşın oluşan semptomlar, çoğunlukla akciğer kanseri belirtileri ile benzerdir. Yaygın olarak görülen belirtiler şunlardır:
- Nefes darlığı
- Göğüs ağrısı
- Öksürük (Kanlı)
- Ses kısıklığı
- Yorgunluk
- Halsizlik
- İştah kaybı
Metastaz her zaman belirti göstermez. Özellikle ilk dönemlerde sınırlı alanı etkilediği için kendini belli etmeyebilir.
Akciğer Metastazı Tedavi Yöntemleri
Akciğer metastazı için uygulanacak tedavi yöntemleri, hastanın genel durumuna, öyküsü ve yayılım durumuna göre farklılık gösterir. Burada temel olarak kullanılan tedavi yöntemleri şunlardır:
| Tedaviler | Açıklama |
| Kemoterapi | Kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi ilaçlarının kürler halinde alınmasıdır. Hastalığın durumuna göre ilaç türü, dozu ve kür miktarı farklılık gösterir. |
| Radyoterapi | Metastaz yapılan noktaya uygulanır. Akciğer, hayati organlara ve dokulara yakın olduğundan uygulama alanı sınırlıdır. |
| Akıllı İlaçlar | Direkt metastaza yönelik etki gösteren ilaçlardır. |
| İmmunoterapi | Yeni nesil tedavilerden olup, bağışıklık sistemini organize ederek kanserli hücrelerle mücadele etmesi sağlanır. |
| Ameliyat | Metastaz olan bölgelerin cerrahi işlemle çıkarılmasıdır. |
Buradaki tedaviler, akciğer kanseri tedavisi ile benzerlik gösterir. Ancak uygulama alanı ve miktarı farklıdır.
Tedavilerin hangisinin uygulanacağı ve hangisinin daha etkili sonuç vereceği, tamamen hastalığın durumuna göre farklılık gösterir. Örneğin; rektum kanseri akciğer metastazı için planlanan tedavide hangi noktaların etkilendiği, kaç yerden metastaz yaptığı, primer hücrelerin türü gibi parametreler dikkate alınır.
Prof. Dr. Semih Halezeroğlu, akciğer metastazı cerrahisi konusunda önemli bir deneyime sahiptir. Gerek açık ameliyat gerekse de kapalı ameliyat yöntemi ile kötü huylu tümörleri başarılı şekilde çıkarmaktadır. Kanser ve metastaz tedavisi hakkında bilgi almak, cerrahi yöntemleri öğrenmek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Akciğer Metastazı Ameliyatı
Metastazlı dokuların çıkarılması, tıpkı akciğer kanseri ameliyatı gibi en etkili yöntemlerden biri olarak dikkat çeker. Bu prosedürde, açık veya kapalı yöntem seçenekleri vardır. Hastanın ve hastalığın durumu dikkate alınarak uygun yöntem tercih edilir.
Ameliyatta ne yapılacağı ise yine kanserin yayılmasına göre belirlenir. Bu noktadaki temel seçenekler şunlardır:
- Sadece metastatik kitle çıkarılır.
- Akciğer segmenti alınır.
- Kitlenin yer aldığı lob tamamen çıkarılır.
- Akciğerin tamamı alınır (nadiren uygulanır).
Geçmişte ameliyat için açık yöntem tercih edilirdi. Bunun nedeni ise küçük metastazların fark edilemeyeceği ve bulunamayacağı idi. Açık yöntem ile akciğerlere ulaşılarak elle kontrol yapılır ve tüm kitleler alınırdı. Ancak bilgisayarlı tomografi sisteminde yaşanan gelişmeler ile bu durum değişmeye başlamıştır.
BT görüntüleme, en küçük metastazların dahi rahatlıkla fark edilmesini sağlamaktadır. Bu sayede açık ameliyata gerek kalmadan kapalı ameliyat (VATS Yöntemi / Endoskopik Ameliyat) ile kanserli dokular alınmaktadır.
1 – Kapalı Akciğer Metastazı Cerrahisi
Kapalı yöntemde kaburgalar arasında 1 cm genişliğinde kesi açılır. Bu kesiden önce cerrahi kamera gönderilir ve metastazlı kısımlar tespit edilir. Görüntülerden yararlanılarak ilgili akciğer bölümü özel bir tıbbi aletle kesilir ve burada şeffaf bir poşete yerleştirilerek dışarı çıkarılır. Böylece dışarı alınırken farklı dokularla teması engellenir.
Operasyonun son aşamasında ilgili bölgeye dren yerleştirilir. Son kontrollerin ardından işlem tamamlanır.
2 – Açık Akciğer Metastazı Cerrahisi
Açık ameliyatta kaburgalar yaklaşık 15 cm kadar açılır. Metastazlar elle tespit edilir ve tıbbi aletlerle bu bölümler çıkarılır. Açılan kesi kapatılarak cerrahi işlem sonlandırılır.
Ameliyattan sonra hastalar ortalama 3-5 gün hastanede kalmaktadır. Burada gözetim altında tutulan hastalarda kanama, akciğer hava kaçağı, enfeksiyon gibi durumların ortaya çıkıp çıkmadığına bakılır. Kapalı yöntemle yapılan ameliyatlarda hem hastanede kalış süresi daha kısadır hem de komplikasyonlar daha az görülür.
Cerrahi işlemden sonra hastanın durumuna göre kemoterapi ve radyoterapiye ihtiyaç duyulabilir. Her hasta için bu tedaviler gerekli olmasa da böyle bir olasılık olduğu bilinmelidir.
Kimler Akciğer Metastazı Ameliyatı İçin Uygundur?
Belli şartların olması durumunda akciğer metastazı için en ideal seçenek cerrahi işlemdir. Cerrahi işlem, akciğer kanseri tedavi yöntemleri arasında da sıklıkla tercih edilir. Kanserli dokuların tamamen temizlenmesini sağlaması, kanser tedavisinin başarısını önemli ölçüde artırır.
Uluslararası kaynakların da belli şartlarda metastaz tedavisi için önerdiği cerrahi işlem, temel olarak ilk seçenek değildir. Akciğer metastazı teşhisi sonrasında ilk olarak medikal onkoloji uzmanları gerekli değerlendirmeyi yapar. Cerrahi işlem metastatik kitlenin tamamen temizlenmesini sağlasa da bunu yapacak farklı tedaviler de vardır. Eğer aynı etki kemoterapi veya akıllı ilaç tedavisi ile sağlanacak ise ameliyat tercih edilmez.
İlaç tedavisinden istenen sonuç alınamaz veya alınamayacağı tespit edilirse medikal onkoloji uzmanı ile göğüs cerrahı konsültasyon sonucunda cerrahi işleme karar verebilir. Bu karar için aranan şartlar şunlardır:
- Metastaza neden olan sarkomun veya kanserin kemoterapi, radyoterapi veya ilaç ile tedavi edilmiş olması gerekir. Ana kanserin artık vücutta olmadığı tespit edilmelidir. Bu husus, metastaz cerrahisi için temel şarttır.
- Primer kanserin tek metastazı akciğerde olmalıdır. Farklı organlarda metastaz olmaması gerekir.
- Hastanın solunum gücü ve genel sağlık durumu cerrahi işlem için yeterli olmalıdır.
- Çıkarılması planlanan doku sonrasında kalan akciğer kısmının hastanın yaşamını devam ettirmesi için yeterli olması değerlendirilir.
Bütün bunlara ek olarak ana kanser ile metastaz arasındaki süre, kanserli hücrelerin türü ve benzeri parametreler de dikkate alınır.
Akciğer Metastazı Tedavi Edilir mi?
Akciğer metastazı için farklı tedavi yöntemleri vardır. Tedavinin başarılı olması, metastazın kaynağı olan kanser veya sarkomun türüne, ne kadarlık bir alana yayıldığında, tedavi yöntemlerine verdiği yanıta göre değişir.
Erken fark edilen durumlarda tedavinin başarılı olma olasılığı daha yüksektir. Dolayısıyla metastaz, tedavi edilebilir bir hastalıktır. Ancak uygulanan tedavi her zaman başarılı olmayabilir. Doğru yöntem, doktor deneyimi, teşhis zamanı gibi unsurlar çok önemlidir. Prof. Dr. Semih Halezeroğlu ile iletişime geçerek metastatik akciğer kanseri hakkında daha fazla bilgi alabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Akciğer metastazı ile ilgili sık sorulan sorular ve bunların yanıtları aşağıda yer almaktadır.
1 – Kolon Kanseri Akciğer Metastazı Yaşam Süresi Var mı?
Kolon kanseri kaynaklı akciğer metastazında hayatta kalma süresi, farklı faktörlere bağlı olarak değişir. Herhangi bir tedavinin uygulanmadığı vakalarda 5 yıl yaşama olasılığı %5 civarındayken, tedavi uygulandığında bu oran %30 ile %50 arasına kadar yükselmektedir. Buna karşın her hastanın durumun farklı olduğu unutulmamalıdır.
2 – Akciğere Metastaz Yapan Tümörler Hangileri?
Tüm kanserlerin akciğerde metastaz yapma olasılığı vardır. Buna karşın kemik sarkomları, kolon, rektum ve meme kanserlerinde bu olasılık çok daha yüksektir.
3 – Beyne Metastaz Yapmış Akciğer Kanseri Yaşam Süresi Ne Kadar?
Bu tür durumlarda uygulanacak tedavi, hastalığın ne kadar yayıldığı, beynin hangi bölgesini etkilediği gibi hususlar etkilidir. Net yanıt vermek zor olsa da uygulanan tedaviler hastaların yaşam süresini artırmaktadır.
4 – Akciğer Metastazı İyileşir mi?
Akciğer metastazı, erken teşhis ve doğru yöntemle tedavi edilebilir. Tedavi sürecinin sonunda hastalık tamamen iyileşir (kanserli hücreler temizlenir) ya da hastaların yaşam süreleri artırılır.