Akciğer kisti; akciğer dokusunda farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan içi sıvı dolu keseciklerdir. İnce duvarlı ve yuvarlak şekle sahip olan bu kesecikler, farklı boyutta ve sayıda olabilir. Bazen küçük ve bir tane olan kistler, bazı vakalarda ise büyük ve akciğerleri saracak kadar çok sayıdadır. Kendi içerisinde farklı türleri olduğundan, kistin yapısı ve içerisindeki sıvının özelliklerine göre farklı tedaviler gerekir.
Akciğer kisti, çoğunlukla belirti vermez ve varlıkları tek başına risk oluşturmaz. Ancak bazı kistlerin büyüme eğilimi vardır. Büyüdüklerinde nefes darlığı ve öksürük başta olmak üzere farklı semptomların ortaya çıkmasına neden olur. Ayrıca büyümeleri ile patlama riski de oluşur. Patladıklarında ise ölüm de dahil olmak üzere farklı olumsuz sonuçlara yol açarlar. Bundan dolayı akciğer kisti, türüne göre uygun yöntemlerle tedavi edilmelidir.
Akciğer Kisti Nedir?
Akciğer kisti; akciğer dokusunda oluşan, içi sıvı veya hava dolu olan anormal yapıdaki keseciklerdir. Çoğunlukla yuvarlak baloncuklar şeklindedir ve farklı büyüklükte olma eğilimi gösterirler. Kendi içerisinde farklı türleri olan bu kistik yapıların bazıları doğuştan gelirken, bazıları ise parazitler, enfeksiyonlar ve travma gibi nedenlere bağlı olarak sonradan oluşur.
Küçük boyutlu akciğer kisti çoğunlukla solunum sisteminin işleyişine zarar vermez ve herhangi bir belirtiye neden olmaz. Ancak boyutunun artması ile birlikte nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi semptomlara neden olabilir. Ayrıca kistik yapının patlaması sonucunda içerisindeki sıvı akciğere yayılmasına bağlı olarak öksürük gibi belirtiler de ortaya çıkabilir.
Akciğerde Kist Neden Olur?
Akciğer kisti, farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar. Yaygın olarak görülen kistlerin oluşum nedenlerine dair detaylar, aşağıda yer alan tabloda gösterilmiştir:
Nedenler | Açıklama |
Doğumsal Anomaliler | Anne karnındayken akciğer gelişiminde ortaya çıkan anomaliler, akciğerlerde kistik yapıların oluşumuna yol açar. Söz konusu yapılar çoğunlukla küçük boyutludur ve yetişkinlik döneminde fark edilirler. Ancak boyutlarına ve semptomlarına bağlı olarak bebeklik ve çocukluk döneminde de teşhis edilmeleri mümkündür. |
Parazitler | Parazit, en önemli akciğer kisti nedenlerindendir. Akciğer kist hidatik, bunun en önemli örneğidir. Kist hidatik hastalığı, insan vücuduna giren ve akciğerlere yerleşen bir parazitten kaynaklanır. |
Bakteriler | Bakteriler ve virüslerin neden olduğu bazı enfeksiyonlara bağlı olarak da ilgili yapılar meydana gelebilir. |
Travma | Travmalar ve yapılan cerrahi işlemler nedeniyle zarar gören akciğer dokusunda kistik yapılar oluşabilir. |
Hastalıklar | Kronik akciğer hastalıkları, akciğer kanseri gibi ciddi rahatsızlıklar, bazı vakalarda akciğer kisti oluşumuna yol açar. |
Bunların haricinde genetik faktörlere bağlı olarak da ilgili yapıların ortaya çıkabildiği bilinmektedir.
Akciğer Kisti Türleri
Akciğer kisti, kendi içerisinde farklı türleri bulunan yapılardır. Türlerine göre belirtileri ve tedavi yöntemleri farklılık gösterir. Bilinen bazı akciğer kist türleri ile ilgili detaylar şunlardır:
1 – Doğumsal Akciğer Kistleri
Bebeğin anne karnındaki gelişim döneminde ortaya çıkan anomalilerden kaynaklanır. Doğumdan itibaren akciğerlerde yer alan bu yapılar, bazen herhangi bir belirtiye neden olmaz ve tedavi gerektirmez. Bazen ise ciddi enfeksiyon riski taşırlar. Doğumsal kaynaklı akciğer kisti türleri şunlardır:
- Bronkojenik kistler, büyük oranda soluk borusu ve bronşlarda ortaya çıkar. İçi sıvı dolu bu yapıların enfeksiyon riski yüksektir.
- Kistik adenomatoid malformasyon (CAM), akciğer dokusunun gelişim sürecindeki problemlerden kaynaklanır. Sınırlı bölgede veya organın büyük kısmında kendini gösterebilir.
2 – Hidatik Kist
Akciğer hidatik kist, Echinococcus granulosus isimli bir parazitten kaynaklanır ve söz konusu parazit, köpek dışkısında bulunur. Bundan dolayı hidatik kist nedir sorusuna köpek kisti şeklinde de yanıt verilir.
İçi sıvı dolu akciğer kisti büyüme eğilimindedir. Hidatik kistler, büyüdükçe patlama olasılıkları artar. Patladıklarında ise içlerinde bulunan sıvı akciğere yayılır ve alerjik reaksiyona yol açar. Buna bağlı olarak ölüm de dahil olmak üzere farklı sonuçlar ortaya çıkar.
Bunların haricinde amfizem kistleri, enfeksiyonel kistler ve pnömatozele bağlı kistler de akciğerlerde görülebilir.
Akciğerde Kist Belirtileri
Akciğer kisti belirtileri, kistin büyüklüğüne ve konumuna bağlı olarak farklılık gösterir. Söz konusu kistler, akciğer zarı, dokusu ve göğüs duvarı gibi noktalarda bulunur. Ayrıca büyüklükleri ve sayıları da farklılık gösterir. Tüm bunlar ortaya çıkan belirtileri etkiler.
Küçük boyutlu kistler çoğunlukla herhangi bir belirtiye neden olmaz. Bunlar, uzun yıllar boyunca fark edilmeyebilir. Ancak boyutun artması ile birlikte öksürük, nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi semptomlar ortaya çıkar. Bunlara eşlik eden ve sık tekrarlayan enfeksiyonlar da kistik yapılara dair önemli işaretlerdir. Görülmesi beklenen belirtiler şu şekilde sıralanır:
- Öksürük
- Nefes darlığı
- Kanlı balgam
- Göğüs ağrısı
- Kilo kaybı
- Yüksek ateş
Bunlar, akciğer kanseri de dahil olmak üzere farklı rahatsızlıklardan da kaynaklanabilir. Teşhis için belirtilere ek olarak hasta hikayesi ve eşlik eden diğer semptomlar dikkate alınır.
Akciğer Kisti Tedavisi Nasıl Yapılır?
Göğüs hastalıkları veya göğüs cerrahisi uzmanları tarafından teşhis edilen kistik yapıların tedavisi, bunların türüne göre farklılık gösterir. Bazı akciğer kisti türleri için tedavi yerine takip seçeneği kullanılır. Risk oluşturan yapılar içinse ise farklı yöntemlere başvurulur. Akciğerde kist tedavisi, önemli ölçüde cerrahi yöntemlerle gerçekleştirilir.
Ameliyat yöntemi tercih edildiğinde kistik yapının patlatılmadan dışarı çıkarılması hedeflenir. Zira akciğer kisti içindeki sıvının alerjik reaksiyona ve hastalığın tekrarlamasına neden olma riski vardır. İlgili durum nedeniyle cerrahi işlemin deneyimli cerrahlar tarafından yapılması gerekir. Prof. Dr. Semih Halezeroğlu, bu noktadaki en önemli isimlerden biridir ve akciğer kisti ameliyatları konusunda deneyime sahiptir. Cerrahi teknikler ve diğer tedavi yöntemleri hakkında daha çok detay öğrenmek için dilediğiniz zaman bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Akciğer Kisti Ameliyat Yöntemleri
Akciğerde kist ameliyatı için iki farklı seçenek vardır. Bunlar; kapalı ve açık ameliyat şeklindedir. Hastanın durumu ve şartların uygun olması halinde kapalı yöntem öncelikli tercihtir. Zira kapalı işlemde tedavinin riskleri daha düşük, iyileşme süresi daha kısadır. Ancak bu yöntem, her hasta için uygun olmayabilir.
Açık ameliyat, kistin aşırı büyük olması veya kapalı ameliyata engel herhangi bir durumun bulunması halinde tercih edilir. Kistin yer aldığı bölgedeki göğüs kafesi kaburgalar üzerinden açılır. Genel anestezi altında yapılan ameliyatta kistik yapı veya yapılar büyük bir özenle dışarı çıkarılır. İşlem sırasında kistin patlamamasına özen gösterilir.
Kapalı ameliyat yönteminde ise yine kistin durumuna farklı yöntemler izlenebilir. Prosedür, çok küçük kesiler üzerinden yapılır. Ortalama 1,5 cm büyüklüğündeki 3-4 kesi açılarak bunların birinden kamera gönderilir, diğerlerine ise tıbbi aletler yerleştirilir ve operasyon bu şekilde tamamlanır. Kapalı ameliyatlarda tek port VATS isimli yöntem de vardır. Bu yöntemde sadece 2 cm’lik bir kesi açılır ve tüm işlem, bu kesi üzerinden gerçekleştirilir.
Cerrahi işlemde kistin patlama riski her zaman dikkate alınır. Riskin yüksek olduğu durumlarda akciğer kisti, özel bir cerrahi torbaya konulduktan sonra dışarı çıkarılır. Böylece patlasa dahi içindeki sıvının akciğerlere temas etmesi engellenir.
Akciğer Kisti Hakkında Sık Sorulan Sorular
Akciğer kisti ile ilgili sık sorulan sorular ve bunların yanıtları aşağıda yer almaktadır.
1 – Akciğerde Kist Kanser Midir?
Kistik yapıların içerisinde sıvı veya hava vardır. Akciğer kanserindeki tümörlerin içi ise doludur. Bu bakımdan birbirlerinden ayrılırlar. Ancak akciğer kanserine bağlı olarak da kistik yapıların ortaya çıkacağı unutulmamalıdır.
2 – Akciğer Kist Kaç cm Tehlikelidir?
Kistin türüne bağlı olarak neden olacağı riskler farklılık gösterir. Bazı kistler, çok küçük boyutluyken dahi risk oluşturur. Burada önemli olan ilgili yapının konumu ve içerisinde bulunan sıvının özellikleridir.
3 – Akciğerde Kist Öldürür Mü?
Akciğer kistleri çoğunlukla semptomlara neden olmazlar ve küçük boyutta kaldıkları sürece ciddi sağlık problemleri oluşturmazlar. Ancak bazıları, patlama eğilimindedir. Patladığında ise içindeki sıvı akciğerlere yayılır ve hızlı şekilde alerjik reaksiyona yol açar. Buna bağlı olarak da ölüm gibi sonuçlar ortaya çıkabilir.
4 – Akciğerde Kist Tehlikeli Mi?
Akciğerdeki kistler tehlikelidir ve mutlaka tedavi edilmelidir. Küçük boyutlu olduklarında herhangi bir risk teşkil etmeyebilirler. Bu tür durumlarda ise kistlerin mutlaka periyodik olarak takip edilmesi, büyüyüp büyümediklerine bakılması gerekir.
5 – Akciğer Kisti Ameliyatı Kaç Saat Sürer?
Operasyonda kullanılacak yönteme, kistin konumuna ve büyüklüğüne bağlı olarak ameliyat süresi farklılık gösterir. Çoğunlukla operasyonlar 2-3 saat kadar sürer. Bazı vakalarda süre daha kısa veya uzun olabilir.