Diyafram felci diyafram adalesinde ortaya çıkan hasarlar nedeniyle bir taraftaki diyaframın felç olmasıdır. Bu duruma frenik sinir hasarı da denir.
Diyafram kalbin ve akciğerlerin yer aldığı göğüs boşluğunu, karın boşluğundan ayıran ve normal bir şekilde solunum yapılmasına olanak sağlayan en önemli adaledir. Diyafram bir bütündür ve sağ ve sol olarak ayrı ayrı sinirler ile çalışır. Yani diyafram felci; fıtıklaşma, yükselme ve tramvaya bağlı olmak üzere diyaframda sorunlar çıkabilir. Bu sorunlar ameliyat ile tedavi edilmektedir.
Diyafram Felci Nedir?
Diyaframlar frenik adı verilen sağ ve sol tarafta yer alan iki adet sinir ile aktivite olmaktadır. Bu sinirlerde yani diyaframda meydana gelen hasarlar nedeniyle diyaframın çalışamaz olması, diyafram felci olarak adlandırılır. Hastaların her nefes alışverişi sırasında sadece bir taraf yükselip alçalırken diğer taraf hareketsiz kalır.
Diyaframın bu şekilde çalışması kalbin her nefes alışverişi sırasında sağa sola doğru yer değiştirmesine neden olur. Ayrıca felçli diyafram yükselerek akciğer sahasını azaltır. Sonrasında ise kalbi bir taraftan diğer tarafa doğru iter. Bu hastalıklara göğüs cerrahisi uzmanları bakar.
Diyafram Felci Neden Olur?
Diyafram felci genellikle sinirin hasar görmesi ile ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Diyaframın çalışmasını sağlayan frenik sinirlerinden bir tanesi hasar görürse, o tarafta bulunan diyafram çalışmaz. Frenik sinirinde meydana gelen hasırın sebebi ise hastadan ayrıntılı bilgi alınarak ortaya koyulmaktadır. Bu hastalığın sık görülen sebepleri şöyledir;
- Kalp ya da akciğer operasyonları sırasında sinirin hasar görmesi
- Bir cisim veya kazalar nedeniyle sağ veya sol boyun bölgesinde oluşan travmalar
- Ağır spor egzersizleri yapan kişilerin boyun bölgesinde oluşan yaralanmaları
Genellikle hasar bir frenik sinirinde gelişmektedir. Her iki frenik sinirinde hasar oluşması oldukça nadirdir. Böyle bir durumla karşılaşan kişilerin solunum cihazına bağlı olmadan, hayatlarını sürdürebilmeleri mümkün değildir.
Diyafram Felci Belirtileri Nelerdir?
Diyafram felci belirtileri arasında akciğer kanseri belirtileri içerisinde de bulunan nefes darlığı yer almaktadır. Bu hastalığın en yaygın belirtisi nefes darlığı çekmektir. Özellikle sırt üstü uzanırken ve dinlenme sırasında ciddi bir solunum sıkıntısı yaşanmaktadır. Diyafram iltihabı belirtileri arasında da, nefes darlığı ve solunum sorunları yer almaktadır.
1 – Diyafram Felci Nasıl Tespit Edilir?
Diyafram felci teşhisinde hastanın hikâyesi oldukça önemlidir. Frenik sinir hasarı belirtileri ve bu belirtilerin nasıl başladığı; hasta tarafından detaylı bir şekilde anlatılmalıdır. Özellikle hastanın bir travması veya ameliyat olup olmadığı öğrenilir. Akciğer kanseri teşhisi gibi diyaframda felç olup olmadığını anlamak için, akciğer grafisi çekilir.
Eğer akciğer grafisinde diyaframda yükselme görülüyorsa, bu çok önemli bir bulgudur. Kesin teşhisin konulabilmesi adına her iki diyaframın da solunum sırasında çalışıp çalışmadığını anlamak için; floroskopi denilen yöntem ve film çekilmektedir.
Yapılan bu görüntüleme yönteminde solunum sırasında bir diyaframın yukarı aşağıya inip çıkarken diğerinin hareketsiz kaldığı anlaşılmaktadır. Böylelikle teşhis kesinleşir ve Prof. Dr. Semih Halezeroğlu tarafından hastaya en uygun tedavi yöntemi seçilir. Akciğer kanseri tedavi yöntemleri de aynı şekilde uzman doktor tarafından belirlenmektedir.
2 – Nefes Alırken Diyafram Ağrısı Neden Olur?
Vücudun nefes alırken ağrı hissetmesi diyafram ağrısı olarak değerlendirilmektedir. Bu durumun altında kas tabakasının kasılması, gerilmesi, tahriş olması veya diyafram felci yer alabilir.
Diyafram Felci Tedavisi Nasıldır?
Diyafram felci nedeniyle karın içindeki organlar itilmiş ve yukarıya doğru yani göğüs boşluğuna doğru çıkmıştır. Bu durum hastanın hem kalbini hem de akciğerini sıkıştırır. Böylelikle hasta en küçük bir efor sırasında dahi solunum sıkıntısı yaşar.
Akciğer kanseri ameliyatı gibi hastadaki solunum sıkıntısını azaltmak için operasyon gerekmektedir. Bu tarz durumlarda yükselmiş olan diyafram ameliyatla normal yerine indirilir.
Diyafram Plikasyonu Operasyonu
Frenik sinir hasarı tedavisi noktasında diyaframa ulaşmak için göğüs kafesine açık veya kapalı yöntem ile kesi atılır. Bu kesi açık operasyonlarda 6-7 cm, kapalı operasyonlarda ise 3-4 cm kadardır.
Hangi yöntemin seçileceğini uzmanlar karar vermektedir. Bu karar verilirken diyaframın ne derece yüksek olduğu ve hastanın yakınmalarının derecesine bakılmaktadır. Genellikle ileri derecede yükselmiş olan diyaframı normale döndürmek için, açık yöntem tercih edilmektedir. Operasyon şu şekildedir;
- Yapılan her iki yöntemde de incelmiş, zayıflamış ve yükselmiş olan diyafram adalesi normal pozisyona indirilir.
- Operasyonda çalışmayan kısımlar birbirlerine dikilerek plikasyon yapılır.
- Bu sayede solunum sırasında kalbin sağa sola hareket etmesi önlenir.
- Böylelikle sıkışan akciğer açılır ve çalışır hâle gelir.
- Ameliyat sonrasında hastanede yatış süresi ortalama olarak 3 ilâ 4 gün kadardır.
Diyafram Felci Öldürür mü?
Ülkemizde nadir karşılaşan bir hastalık olan diyafram felci erken teşhis ve tedavi ile hayat kurtarıcı olmaktadır. İki taraflı diyafram felci ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu gibi durumla karşılaşan kişilerin solunum cihazına bağlı olmadan hayatlarını sürdürmeleri mümkün değildir.
Diyafram Yükselmesi Felci Belirtileri Nelerdir?
Diyafram felci gibi diyafram yükselmesi de ciddi bir rahatsızlıktır. Genellikle bu hastalığa sahip olan kişiler istirahat sırasında herhangi bir sorun yaşamamaktadırlar. Diyafram yükselmesi olan hastalarda en sık görülen belirtiler şu şekildedir;
- Yürürken, merdivenden çıkarken ve her türlü efor sırasında kalp çarpıntısı veya nefeste tıkanma
- İlerleyen dönemlerde diş fırçalama ve ayakkabı bağlama gibi durumlarda nefes nefese kalmak
Belirtiler ani bir şekilde başlamaktadır. Bu belirtilerin oranı ise zamanla artış göstermektedir. Genellikle hastalar bu yakınmalar ile kalp muayenesine başvurmaktadır. Kalbin diğer tarafa doğru itilmiş olduğu tespit edilerek, akciğer grafisinde diyaframın diğerinden yüksek olduğu anlaşılmaktadır.
Diyafram Fıtığı Nedir?
Solunum sıkıntısına neden olan diyafram fıtığı ve akciğer kanseri nedir? Akciğerdeki hücrelerin anormal bir şekilde çoğalması akciğer kanserine neden olur. Diyafram fıtığında ise; diyafram adalesinde doğumsal veya sonradan kaza, travma ve çarpma gibi durumlar neticesinde hasar görmesi sonucu yırtıklar oluşur.
Bu yırtıklardan karın içerisinde bulunan organlar yukarı göğüs boşluğuna geçebilir. Organların yırtıkları üzerinden yer değiştirmesi fıtıklaşmadır. Diyafram fıtığının tedavi edilmesi gerekir. Tedavi edilmeyen durumlarda ise mide ve bağırsakta kangren ortaya çıkabilir.
Diyafram Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
Diyaframda oluşan yırtık sonucu ile karın içindeki organlar göğüs boşluğuna doğru geçmektedir. Bu durum fıtıklaşmaya neden olur. Hastalığın vücuda etkileri şöyledir;
| Diyafram Fıtığı Belirtileri | |
| Ağrı | Hazımsızlık |
| Bulantı | Kangren |
| Kusma | İştah kaybı |
Diyafram Fıtığı Teşhis ve Tedavisi Nasıldır?
Akciğer kanseri tedavisi açısından önemli olan tomografi, diyafram fıtığı için de önemlidir. Diyafram fıtığı tomografi ile teşhis edilmektedir. Teşhisinin ardından yapılan operasyonla göğüs boşluğundaki organlar karın içine geri çekilir. Bu sayede diyafram fıtığı onarılır.
Diyafram fıtığı operasyonları genellikle düşük komplikasyon oranına sahiptir. Ancak hastanın yaşı, genel durumu ve ilave hastalıklarına bağlı olarak komplikasyon riski artış gösterebilir. Kanama, enfeksiyon ve tekrar fıtıklaşma olması oldukça az görülen komplikasyonlar arasındadır.
Sık Sorulan Sorular
Nadir görülen ve kişilerde solunum sıkıntısına neden olan diyafram felci ile ilgili en sık sorulan sorular şöyledir;
1 – Diyafram Felç Olursa Ne Olur?
Doğumsal veya sonradan edinim yoluyla gerçekleşen diyafram felci; diyaframın bir tarafının çalışmamasını kapsamaktadır. Yani nefes alıp verme sırasında diyaframın bir tarafı aşağı inip çıkarken diğer tarafı hareketsiz kalır.
2 – Diyaframda Sorun Olduğunu Nasıl Anlarız?
Diyafram ağrısı genellikle kalbe vurmaktadır. Bu nedenle hastalar kalp muayenesi için başvuru yapar. Diyafram felci teşhisi için hastanın hikâyesi dinlenir ve doktor tarafından detaylı bir muayene yapılır. Hastaların söylediği belirtiler teşhis için önemlidir. Tomografi çekilerek hastalık teşhis edilir.
3 – Diyafram Bozulursa Ne Olur?
Diyaframın bozulması sinirlerin hasar görmesi ile oluşur. Diyafram felci sonucunda diyaframın bir tarafı hareketsiz kalır. Bu da hastada solunum sıkıntısı, nefes darlığı ve yorgunluk gibi belirtiler gösterir.
4 – Diyafram Hastalığının Tedavisi Nedir?
Diyafram felci tedavisinde uygulanan en önemli tedavi yöntemi cerrahidir. Cerrahi tedavi yöntemleri akciğer kanseri türleri üzerinde de erken evrede olumlu etki göstermektedir.