Akciğer kanseri; hücrelerin kontrolsüz ve anormal bir şekilde çoğalması sonucunda oluşan bir kanser türüdür. Çoğunlukla solunum organının hava yollarının duvarlarında başlar ve zaman içerisinde diğer dokulara yayılır. Tanı ve tedavide gecikildiğinde, kanserin diğer organlara yayılma olasılığı artar. Sigara içmek ve hava kirliliğine uzun süre maruz kalmak başta olmak üzere bu hastalığın farklı nedenleri vardır.
Akciğer oluşan kanserin kendi içerisinde farklı türleri vardır ve bunların her biri farklı tedavi yöntemleri gerektirir. Hastaların tedavi süreçlerinin başarılı olması için kanser türünün belirlenmesi ve uygun tedavinin planlanması çok önemlidir. Bu durum ise ancak deneyimli bir doktor seçimi ile mümkün olur.
Akciğer Kanseri Nedir?
Akciğer kanseri; akciğer dokusunda yer alan hücrelerin genetik mutasyona uğrayarak kontrolsüz bir şekilde çoğalması ile oluşan hastalıktır. Sağlıklı insanlarda hücreler belli bir düzen içerisinde çoğalır ve hasarlı olanlar vücut tarafından yıkılır. Ancak genetik mutasyon sonucunda oluşan kanserli hücreler hızlı şekilde bölünerek çoğalır. Bu hücreler birleşerek tümörleri meydana getirir ve hızlı şekilde akciğerlere yayılır. Kan ve lenf sistemi ile taşınarak vücudun farklı bölgelerine kadar giderek, kanserin o organlarda başlamasına da yol açabilir.
Sigara kullanımı, pasif içicilik, daha önce geçirilen akciğer hastalıkları, radyasyon ve hava kirliliği bu hastalığın en önemli nedenleridir. Genetik faktörler de yine hastalığın oluşmasında etkilidir. Ayrıca hastalığın kendi içinde farklı türleri vardır. Akciğer kanseri türleri ile ilgili detaylar şu şekildedir:
1 – Küçük Hücreli Akciğer Kanseri
Vakaların yaklaşık olarak %10-15’lik kısmını oluşturur ve hızlı yayılması ile dikkat çeken bir türdür. En önemli sigara kullanımı ve pasif içicilik olan küçük hücreli akciğer kanserinde tümörler çoğunlukla ilk olarak bronşlarda görülmeye başlar. Daha sonra akciğerlere hızlı şekilde yayılır. Hızlı yayılması, hastalığın sistemik tedavi gerektirmesine yol açar.
2 – Küçük Hücreli Olmayan Akciğer Kanseri
Vakaların %85-90’lık kısmını oluşturur. Kanser türleri arasında daha yavaş ilerlemesi ve yayılması ile ayrışır. Bundan dolayı erken teşhis edilme olasılığı diğer türe kıyasla daha yüksektir. İlgili durum ise tedavideki başarı şansının artmasını sağlar.
Küçük hücreli olmayan akciğer kanserinin kendi içerisinde farklı türleri vardır. Bu türlere ilişkin detaylar, aşağıda bulunan tabloda gösterilmiştir:
| Türler | Açıklama |
| Adenokarsinom | Yaygın olarak görülür ve tüm vakaların yaklaşık %40’lık bölümünü meydana getirir. Sigara içmeyenlerde de görülen bir türdür ve kadınlarda görülme olasılığı daha yüksektir. Çoğunlukla akciğerlerin dış bölümündeki mukus üreten hücrelerde başlar ve yayılır. |
| Skuamöz Hücreli Karsinom | Sigara içenlerde ve erkeklerde daha fazla görülen türdür. Görülme olasılığı adenokarsinoma göre daha düşüktür. Akciğerlerin merkezi noktalarında ve büyük hava yollarında başlayarak yayılır. |
| Büyük Hücreli Karsinom | Az görülen bir türdür ve diğerlerine kıyasla daha hızlı yayılma eğilimine sahiptir. Erken teşhis bundan dolayı son derece önemlidir. |
Akciğer Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Akciğer kanseri, tümörlerin yerleştiği nokta ve hastalığın evresine göre farklı belirtiler verir. İleri evre akciğer kanseri vakalarında belirtiler çok daha belirgin ve şiddetliyken, erken evre vakalarda belirtiler daha az belirgindir veya hiç yoktur. Akciğer kanserinin en önemli işaretleri olarak kabul edilen belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
- Geçmeyen ve giderek kötüleşen öksürük, en önemli belirtilerdendir. İnatçı ve kronikleşmiştir. Akciğer kanseri 2. evre belirtileri arasında da yer alır.
- Kanlı balgam, tümörlerin damarlara zarar vermesi ve hava yollarını tahriş etmesine bağlı olarak ortaya çıkar. Akciğer kanseri 4. evre belirtileri arasında yer alan bu belirti, hastalığın ilerlediğinin de önemli işaretlerinden biridir.
- Tümörlerin solunum yollarını daraltması ve akciğerlerin kapasitesini düşürmesi nedeniyle nefes darlığı meydana gelir. Hastalığın evresine bağlı olarak şiddeti farklılık gösterir.
- Oluşan tümörlerin sinirlere baskı yapması sonucunda göğüs ağrısı oluşur. Özellikle derin nefes alma ve öksürük sırasında söz konusu ağrı çok daha belirgindir.
- İştahsızlık ve kilo kaybı, bir diğer önemli belirtidir ve neredeyse tüm kanser türlerinde görülür.
- Tekrarlayan enfeksiyonlar, yine önemli işaretlerden biridir. Tümörler nedeniyle akciğerlerde sürekli enfeksiyonlar oluşur.
- Ses kısıklığı, oluşan kitlenin ses telleri ile ilgili olan sinirlere baskı yapmasından kaynaklanır.
- Yorgunluk, belirgin şekilde görülür. Kanserli hücrelerin çok fazla enerji kullanması ve bağışıklık sisteminin bu hücrelerle savaşması, yorgunluk ve halsizlik gibi belirtilerin ortaya çıkmasına neden olur.
- Hırıltılı solunum, hava yollarının daralması veya tıkanmasına bağlı olarak oluşur.
Burada yer alan belirtilerin farklı hastalıklardan ve rahatsızlıklardan da kaynaklanabileceği unutulmamalıdır. Ancak ilgili belirtiler fark edildiğinde mutlaka uzman doktora muayene olunmalıdır.
Akciğer Kanseri Evreleri Nelerdir?
Akciğer kanserinin türüne göre evreleme farklılık gösterir. Küçük hücreli akciğer kanserinde iki evre vardır ve bunlar; erken evre, ileri evre şeklindedir. Erken evrede hastalık sınırlı bölgededir ve henüz yayılmamıştır. İleri evrede ise hastalık yayılmıştır. Küçük hücreli olmayan akciğer kanserinde ise dört evre vardır. Bunlara ilişkin detaylar aşağıdaki gibidir:
| Evreler | Açıklama |
| Evre I | Tümör henüz 3 cm’den daha küçüktür ve farklı bir organa metastaz yapmamıştır. Ayrıca lenf nodlarına sıçrama da yoktur. Bu evre kendi içerisinde IA ve IB olarak ikiye ayrılır. |
| Evre II | Tümürün büyüklüğü 4-5 cm seviyelerindedir ve artık lenf nodlarına sıçramıştır. Ayrıca aynı akciğer lobunun farklı bölgelerinde tümörler de olabilir. |
| Evre III | Tümör daha büyüktür ve lenf nodlarına yayılım belirgindir. Ayrıca yakın dokulara sıçramıştır ve aynı akciğer lobunda birden fazla alanda kanserli hücrelere rastlamak mümkündür. |
| Evre IV | Kanserli hücreler akciğerin dışındaki uzak organlara kadar sıçramıştır. Hastalığın son evresidir. |
Evreleme yapılırken tümörün büyüklüğüne ve metastaz durumuna bakılır. Söz konusu bilgiler, tedavi süreci açısından da önemlidir ve tedavi, hastalığın evresi dikkate alınarak planlanır.
Akciğer Kanseri Tanısı Nasıl Konulur?
Belirtilerin ortaya çıktığı hastaların akciğer röntgeni ve tomografisi çekilir. Çekilen görüntülerde anormal dokular fark edilirse çok daha detaylı görüntüleme yöntemlerinden yararlanılır. İlaçlı tomografi ile akciğer taranır ve normal olmayan dokuların varlığı kesinleştirilir. Daha sonra ise bunların iyi veya kötü huylu olduğunu anlamak için biyopsi yapılır. Biyopsi sonucuna bağlı olarak hastalığın teşhisi konulur.
Akciğer Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi, hastalığın türüne ve evresine göre yapılır. Küçük hücreli kanser vakalarında daha çok sistemik tedaviler kullanılır ve bu kapsamda öncelikle kemoterapi tercih edilir. İmmünoterapi ve akıllı ilaçlar da bu noktada seçenekler arasındadır. Cerrahi yöntem ise nadiren tercih edilir.
Küçük hücreli olmayan akciğer kanserinde ise ilk seçenek cerrahi yöntemdir. Ameliyatla tümörler temizlenir ve ardından hastanın durumuna göre kemoterapi ve radyoterapi yöntemler kullanılır. Tedavi planlaması, her hastaya özel olarak yapılır.
Tedaviden istenen sonucun alınması için bu süreci deneyimli bir onkoloji uzmanı ve göğüs cerrahı yönetmelidir. Prof. Dr. Semih Halezeroğlu, akciğer kanseri tedavisinde deneyime sahip olan önemli bir isimdir. Tanı ve tedavi yöntemleri hakkında daha fazla bilgi almak için dilediğiniz zaman profesörle iletişime geçebilirsiniz.
Akciğer Kanseri ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Akciğer kanseri hakkında merak edilen hususlar ve bunlara ilişkin detaylar aşağıda yer almaktadır.
1 – Akciğer Kanseri 1.Evre Belirtileri Nelerdir?
İlk evrede hastalığa ilişkin belirtilerin şiddeti çok düşüktür ve semptomlar belirgin değildir. Bundan dolayı ilk evrede neredeyse hiç belirti görülmez. Ancak tümörün konumuna bağlı olarak bazı vakalarda öksürük ve nefes darlığı gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
2 – Akciğer Kanseri Öldürür Mü?
Bu hastalık, solunum sisteminin kapasitesini düşürür ve tedavi uygulanmadığında bu sistemin tamamen işlevsiz kalmasına yol açar. Dolayısıyla hastaların kaybedilme olasılıklarının bulunduğu bir rahatsızlıktır.
3 – Akciğer Kanseri 3. Evre Ölüm Belirtileri Var Mı?
Tümörün yerleştiği bölgeye bağlı olarak hastalarda şiddetli öksürük, kanlı balgam, göğüs ağrısı ve ileri derecede nefes darlığı görülebilir.
4 – Akciğer Kanseri 4. Evre Kurtulma Şansı Ne Kadar?
Hastalığın hangi bölgede olduğu ve hangi organlara metastaz yaptığına bağlı olarak kurtulma şansı farklılık gösterir. Doğru tedavi ile hastaların kurtulma şansı vardır, ancak bunun oranı her hastada farklıdır. Ayrıca son evredeki kurtulma şansı, diğer evrelere kıyasla daha düşüktür.
5 – Akciğer Kanseri Neden Olur?
Sigara, radyasyon, pasif içicilik, geçirilen akciğer hastalıkları, radyasyon ve hava kirliliği en önemli nedenlerdir. Ayrıca genetik faktörler de bu noktada önemlidir.
6 – Akciğer Kanseri 4. Evre Ölüm Belirtileri Nelerdir?
Nefes darlığı, kanlı balgam, öksürük ve göğüs ağrısı son evrede şiddetli olarak görülür. Bu semptomların hastaları günlük yaşamdan tamamen koparma olasılığı dahi vardır.